Ο κατάλληλος συνδυασμός δέντρων μεγιστοποιεί τα περιβαλλοντικά οφέλη τους
Παλαιότερη μελέτη του Γερμανικού Κέντρου Ολοκληρωτικής Έρευνας για τη Βιοποικιλότητα (iDiv) αποκάλυπτε τον καθοριστικό ρόλος των δέντρων στην αντιμετώπιση της υπερθέρμανσης: όσο περισσότερα και διαφορετικά είναι τα είδη τους σε μία δασική έκταση, τόσο μεγαλύτερη είναι η ρύθμιση της θερμοκρασίας. Νεότερη σήμερα έκθεση του iDiv, σε συνεργασία με το Πανεπιστήμιο της Λειψίας, το Πανεπιστήμιο Friedrich Schiller και του Γαλλικού Εθνικού Κέντρου Επιστημονικής Έρευνας (CNRS) καταλήγει ότι ο σωστός συνδυασμός και ο κατάλληλος τρόπος φύτευσής τους, ενισχύουν τα οφέλη τους στο περιβάλλον. Με βάση αναλυτικά υπολογιστικά μοντέλα διαφορετικές μορφές σχεδιασμού φύτευσης και συνδυασμού ειδών, επιτυγχάνεται καταλληλότερη βιώσιμη διαχείριση δασών, αναδάσωση και μετριασμός της κλιματικής αλλαγής. Συγκεκριμένα με την προσομοίωση εικονικών δασών διαφορετικής διάταξης δέντρων (σε τετράγωνα, σε μονές ή διπλές γραμμές και τυχαία κατανομή), μαζί με πραγματικά δεδομένα πεδίου, οι ερευνητές κατάφεραν να αναλύσουν την επίδραση της χωρικής διάταξης στις λειτουργίες του οικοσυστήματος, όπως η παραγωγικότητα των δέντρων, ο κύκλος του αζώτου και του άνθρακα. Δείτε επίσης: Top 5 πόλεις με περισσότερα ποδήλατα απ’ ό,τι αυτοκίνητα Σε έκθεσή τους που δημοσιεύθηκε στο Nature Communications, καταλήγουν ότι σε ένα δάσος ο τρόπος με τον οποίο είναι διατεταγμένα τα είδη δέντρων επηρεάζει την παραγωγικότητά τους. Η λεγόμενη χωρική ετερογένεια των ειδών επιδρά στον τρόπο με τον οποίο τα θρεπτικά συστατικά ανακυκλώνονται στο οικοσύστημα. Ο επικεφαλής συντάκτης Ρέμι Μπουνιόν από το iDiv εξηγεί: «Για δεκαετίες, η έρευνα για τη βιοποικιλότητα έχει αναδείξει τα οφέλη της ανάμειξης ειδών για την παραγωγικότητα και την αποθήκευση άνθρακα. Ωστόσο, αυτή η προσέγγιση σπάνια εφαρμόζεται, κυρίως εξαιτίας της απουσίας πρακτικών κατευθυντήριων γραμμών που να λαμβάνουν υπόψη τους πραγματικούς περιορισμούς της δασοκομίας». Σύμφωνα με τα χρησιμοποιηθέντα μοντέλα, η τυχαία φύτευση αύξησε τη βιομάζα των δέντρων κατά 11% σε σύγκριση με τις ομαδοποιημένες διατάξεις, ενώ, η ομοιόμορφη κατανομή σε είδη δέντρων και κατά συνέπεια η εξίσου ομοιόμορφη κατανομή των πεσμένων φύλλων, ενισχύει την ανακύκλωση θρεπτικών συστατικών και οργανικής ύλης. Ο ρυθμός αποσύνθεσης του άνθρακα έπειτα από εννέα μήνες αυξήθηκε με τη μεγαλύτερη ετερογένεια, από 36,5% του άνθρακα που αποσυντίθεται στη σύνθεση τετραγώνου, σε 47,1% σε τυχαίο σχέδιο. Η δε φύτευση σε γραμμές με διαφορετικά είδη δέντρων, συμβάλλει στην καλύτερη διαχείριση των δασών, απλοποιώντας εργασίες, όπως η αραίωση και η συγκομιδή, αλλά και στην αποσύνθεση άνθρακα κατά 40,4% σε διάστημα εννέα μηνών. Ας σημειωθεί ότι τα ευρήματα και τα προγνωστικά μοντέλα θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν, σύμφωνα με τον Μπενουά Γκοζέν από το iDiv, για την αξιολόγηση διαφορετικών σεναρίων διαχείρισης των δασών. Η ακόλουθη φάση της έρευνας θα είναι η διεξαγωγή δοκιμών πεδίου ώστε να επαληθευτούν τα δεδομένα σε πραγματικές συνθήκες. Απώτερος επιδιωκόμενος στόχος παραμένει η περαιτέρω διερεύνηση της αλληλεπίδρασης μεταξύ της ποικιλότητας των ειδών δέντρων, της χωρικής διάταξης και της λειτουργίας του οικοσυστήματος, προκειμένου, μετά την ολοκλήρωση των μελετών, να σχεδιαστούν νέες στρατηγικές αναδάσωσης και βιώσιμης δασοκομίας. Μπορεί να σας ενδιαφέρει: Τα μαγκρόβια δάση αποδεικνύονται ανθεκτικά στους τυφώνες
Επιστήμονες ανακάλυψαν: Η πατάτα κατάγεται από τη ντομάτα
Μια νέα μελέτη που δημοσιεύτηκε σήμερα στην επιστημονική επιθεώρηση Cell υποστηρίζει ότι η προέλευση της πατάτας, ενός από τα σημαντικότερα αγροτικά προϊόντα στον κόσμο, προέκυψε από τη διασταύρωση της ντομάτας με είδη αγριοπατάτας. Ο βασικός συγγραφέας της μελέτης, ο Ζιγιάνγκ Ζανγκ, του Γεωργικού Ινστιτούτου Γονιδιωματικής του Σεντζέν, στην Κίνα, επικεφαλής μιας διεθνούς ομάδας, αναλύοντας 450 γονιδιώματα καλλιεργημένης πατάτας και 56 είδη αγριοπατάτας αναφέρει : «Είναι πολύ δύσκολο να συλλέξουμε δείγματα αγριοπατάτας και για αυτόν τον λόγο, αυτή η συλλογή γονιδιωμάτων θεωρείται η πληρέστερη που έχει αναλυθεί ποτέ». Η έρευνα αποκαλύπτει ότι γονιδιακά, οι σύγχρονες πατάτες (τόσο οι καλλιεργημένες όσο και οι άγριες) προέρχονται από δύο πανάρχαια είδη που σήμερα δεν έχουν καμία ομοιότητα μεταξύ τους: κατά 60% από την οικογένεια Etuberosum της Χιλής, που περιλάμβανε τρία είδη που μοιάζουν με τα φυτά της σύγχρονης πατάτας, αλλά χωρίς τον κόνδυλο, το βρώσιμο μέρος της και κατά 40%, από την ντομάτα. Δείτε επίσης: Theon: Ρεκόρ εσόδων στο πρώτο εξάμηνο του 2025 – Έφτασαν τα €183,7 εκατ. «Αυτό μας δείχνει με σαφήνεια ότι πρόκειται μάλλον για ένα αρχαίο υβρίδιο και (η πατάτα) δεν προέκυψε από μεταγενέστερες γενετικές μεταλλάξεις» τονίζει η Σάντρα Ναπ, βοτανολόγος στο Μουσείο Φυσικής Ιστορίας της Μεγάλης Βρετανίας. Αξίζει να σημειωθεί η τοποθέτηση του Λόρεν Ράιζεμπεργκ, καθηγητή στο Πανεπιστήμιο της Βρετανικής Κολομβίας και εκ των συγγραφέων της μελέτης, ότι η εν λόγω έρευνα σηματοδοτεί μια «βαθιά αλλαγή» στη βιολογία της εξέλιξης, εφόσον πλέον σήμερα οι επιστήμονες «συμφωνούμε ότι υποτιμήσαμε τον ρόλο της υβριδοποίησης.»τι οι αλλεπάλληλες μεταλλάξεις ήταν η βασική αιτία εμφάνισης νέων ειδών. Στην περίπτωση της σύγχρονης πατάτας, το γονίδιο που συνδέεται με τον κόνδυλο προέρχεται από την ντομάτα, το οποίο δεν θα μπορούσε να λειτουργήσει παρά μόνο σε συνδυασμό με ένα γονίδιο του φυτού Etuberosum που επιτρέπει την υπόγεια ανάπτυξη του φυτού. Ένα άλλο χαρακτηριστικό της σύγχρονης πατάτας είναι η δυνατότητά της για αγενή αναπαραγωγή, δηλαδή χωρίς να χρειάζεται σπόρους ή επικονίαση, που της επέτρεψε πατάτα να αναπτυχθεί πολύ γρήγορα στη Νότια Αμερική και ακολούθως να κατακτήσει όλον τον κόσμο. Τέλος, ο Σανουέν Χουάνγκ, καθηγητής στο Γεωργικό Ινστιτούτο Γονιδιωματικής του Σεντζέν, που μετείχε στην έρευνα, ανέφερε ότι το εργαστήριό του εργάζεται πάνω σε ένα υβρίδιο πατάτας που θα αναπαράγεται με σπόρους, στοιχείο που θα ενδεχομένως θα επιτάχυνε την καλλιέργειά της. Μπορεί να σας ενδιαφέρει: Γυάλινα μπουκάλια με μικροπλαστικά: Νέα μελέτη φέρνει ανησυχητικά στοιχεία
Η οξίνιση των ωκεανών απειλεί τη Χαβάη – Νέα μελέτη προβλέπει ακραία επίπεδα ως το 2050
Ποιες είναι οι επιπτώσεις στα κοράλλια και τα οικοσυστήματα; Ακόμα και στο πιο αισιόδοξο σενάριο για τις εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα, οι επιπτώσεις της οξίνισης των ωκεανών θα είναι αναπόφευκτες – αν και λιγότερο ακραίες και με πιο σταδιακή εκδήλωση. Για χρόνια, οι επιστήμονες προειδοποιούν για την οξίνιση των ωκεανών – ένα φαινόμενο που προκαλείται από την υπερβολική απορρόφηση διοξειδίου του άνθρακα από τη θάλασσα, το οποίο διαταράσσει τη χημική ισορροπία των υδάτων, αυξάνει την οξύτητα και μειώνει τη διαθεσιμότητα ανθρακικού ασβεστίου. Το στοιχείο αυτό είναι απαραίτητο για θαλάσσιους οργανισμούς που διαθέτουν κελύφη ή σκελετούς, όπως τα κοράλλια. Τώρα, νέα μελέτη από το Πανεπιστήμιο της Χαβάης στη Μάνοα δείχνει ότι τα επίπεδα οξίνισης γύρω από τα κύρια νησιά της Χαβάης θα φτάσουν σε ιστορικά υψηλά μέσα στις επόμενες τρεις δεκαετίες. Η έρευνα, που εκπονήθηκε από το Τμήμα Ωκεανογραφίας της Σχολής Επιστημών και Τεχνολογίας Ωκεανών και Γης (SOEST), χρησιμοποίησε υπολογιστικά μοντέλα για να προβλέψει την εξέλιξη της χημικής σύστασης των ωκεανών γύρω από τη Χαβάη, υπό διαφορετικά σενάρια ανθρωπογενών εκπομπών CO₂. Δείτε επίσης: Ελλάδα: Κορυφαίος Ευρωπαϊκός Προορισμός στα Telegraph Travel Awards 2025 Σύμφωνα με το σενάριο υψηλών εκπομπών, διαπιστώθηκε ότι η χημεία των υδάτων θα αλλάξει δραστικά, με σοβαρές συνέπειες για είδη όπως τα κοράλλια που ήδη πλήττονται από την υπερθέρμανση του πλανήτη. Ωστόσο, ακόμα και στο πιο μετριοπαθές σενάριο, όπου οι εκπομπές παραμένουν σταθερές, οι αλλαγές κρίνονται σημαντικές. «Η οξίνιση των ωκεανών γύρω από τα νησιά της Χαβάης αναμένεται να αυξηθεί αισθητά, ακόμη και στο σενάριο χαμηλών εκπομπών», δήλωσε η Λουσία Κοσέκοβα, επικεφαλής συγγραφέας της μελέτης. «Σε όλες τις παράκτιες περιοχές, οι αλλαγές αυτές είναι πρωτόγνωρες, ξεπερνώντας τις φυσικές διακυμάνσεις που έχουν βιώσει οι οργανισμοί των υφάλων εδώ και χιλιάδες χρόνια», πρόσθεσε. Ο Τομπίας Φρίντριχ, επίσης ερευνητής και συντάκτης της μελέτης, σημείωσε ότι οι προβλέψεις ξεπέρασαν τις προσδοκίες: «Δεν περιμέναμε τόσο ραγδαίες αλλαγές στη χημεία των ωκεανών. Είναι η πρώτη φορά που γίνεται πρόβλεψη οξίνισης ειδικά για τα νερά της Χαβάης με τόσο σαφή απόκλιση από τις φυσικές συνθήκες». Παρά τις αρνητικές προβλέψεις, κάποιοι κοραλλιογενείς οργανισμοί ενδέχεται να δείξουν ανθεκτικότητα. Όπως εξηγεί ο καθηγητής Μπράιαν Πάουελ από το ίδιο πανεπιστήμιο, «στην καλύτερη περίπτωση, τα κοράλλια θα επηρεαστούν αλλά θα καταφέρουν να προσαρμοστούν». Η ομάδα προχωρά πλέον σε έρευνες για τις συνολικές πιέσεις που δέχονται οι κοραλλιογενείς ύφαλοι, συμπεριλαμβανομένων παραγόντων όπως η αύξηση της θερμοκρασίας και οι επιπτώσεις στην αλιεία. «Αυτή είναι μόνο η αρχή. Θέλουμε να κατανοήσουμε πώς όλα αυτά τα φαινόμενα συνδυάζονται και διαφέρουν από νησί σε νησί», τόνισε ο Πάουελ. Οι ερευνητές θα συνεχίσουν να παρακολουθούν τις εξελίξεις στα νερά της Χαβάης, εστιάζοντας τόσο στον θερμικό στρες όσο και στον εντοπισμό περιοχών που ενδεχομένως θα λειτουργήσουν ως «καταφύγια» για τα κοράλλια στο μέλλον. Μπορεί να σας ενδιαφέρει: Κοράλλια και κλιματική αλλαγή: Τι δείχνουν για το μέλλον της στάθμης της θάλασσας
Αποζημιώσεις για Κλιματική Αλλαγή: Απόφαση-Ορόσημο του Δικαστηρίου της Χάγης
Το Διεθνές Δικαστήριο της Χάγης λαμβάνει τη βαρύνουσας σημασίας απόφαση ότι χώρες που υφίστανται τις συνέπειες της κλιματικής αλλαγής έχουν τη δυνατότητα να αξιώσουν αποζημίωση από κράτη που αθετούν τις διεθνείς υποχρεώσεις τους, κρίνοντας ότι πρόκειται για «παράνομη πράξη». Σε αυτή την απόφαση κατέληξε ομόφωνα η ανώτατη δικαστική αρχή του ΟΗΕ, στην οποία απευθύνθηκαν το 2019 φοιτητές από το Βανουάτου. Παρότι η γνωμοδότηση δεν έχει δεσμευτικό χαρακτήρα ερμηνεύει το διεθνές δίκαιο αξιοποιώντας το σε δικαστήρια και νομοθετικά σώματα διεθνώς, θεμελιώνοντας δικαιώματα κατά κρατών που έχουν αδρανήσει στην αντιμετώπιση της κλιματικής κρίσης. Η απόφαση διαβάστηκε μέσα σε δύο ώρες, με τον πρόεδρο του Δικαστηρίου, Γιούτζι Ιβασάβα να υπογραμμίζει ότι συνιστά «επείγουσα και υπαρξιακή απειλή» η διαρκής επιδείνωση των καιρικών φαινομένων λόγω των εκπομπών αερίων θερμοκηπίου και να απορρίπτει τις θέσεις των μεγάλων ρυπαντών ότι οι ισχύουσες διεθνείς διαδικασίες –όπως οι ετήσιες διασκέψεις COP– επαρκούν υπενθυμίζοντας ότι τα κράτη έχουν «σαφείς και αυστηρές υποχρεώσεις για την προστασία του κλίματος». Οι σημερινές κυβερνήσεις οφείλουν να προστατεύσουν το κλίμα, μια μορφή παρακαταθήκης για τις επόμενες γενιές, όπως ισχυρίζονται τα μικρά νησιωτικά κράτη, κάτι που οι ρυπαντές μέχρι σήμερα αρνούνταν να αναγνωρίσουν ως νομική υποχρέωση. Δείτε επίσης: Top 5 πιο εξωπραγματικές παραλίες στον κόσμο για αξέχαστες διακοπές Το σημαντικότερο στοιχείο της απόφασης παραπέμπει στη δυνατότητα αποζημιώσεων από πλούσιες χώρες που ρυπαίνουν. Οι αποζημιώσεις αυτές προϋποθέτουν τεκμηρίωση άμεσης σχέσης ανάμεσα στην πράξη και τη ζημιά, δύσκολη αλλά όχι ανέφικτη νομική διαδικασία. Σημειώνεται ότι είναι μόλις η πέμπτη φορά στην ιστορία του Δικαστηρίου που η απόφαση λαμβάνεται ομόφωνα. Μια φωνή από τον Ειρηνικό Ο φοιτητής Βισάλ Πράσαντ από τα Φίτζι, ο οποίος ξεκίνησε την εν λόγω εκστρατεία με τους συμφοιτητές του από το Πανεπιστήμιο του Νότιου Ειρηνικού, τονίζει : «Η κλιματική κρίση δεν είναι θεωρητική υπόθεση. Είναι η καθημερινότητά μας». Έκτοτε, οργανώσεις και ακτιβιστές αναμένουν με ένταση τη νομική γνωμοδότηση του Δικαστηρίου, αντιδρώντας στην απραξία όσων κρατών εξακολουθούν να επιμένουν σε ορυκτά καύσιμα. Έξω από το Δικαστήριο, στο Μέγαρο της Ειρήνης, διαδηλωτές με πανό διαμήνυαν: «Τα δικαστήρια αποφάσισαν – οι κυβερνήσεις πρέπει να αναλάβουν δράση τώρα». Η Γενική Συνέλευση του ΟΗΕ ανέθεσε στο Δικαστήριο- και μάλιστα κατά την ακροαματική διαδικασία του περασμένου Δεκεμβρίου κατατέθηκαν θέσεις από 100 και πλέον χώρες και φορείς- να μελετήσει τα δύο ακόλουθα βασικά ζητήματα: ποιες είναι ευρύτερα οι νομικές υποχρεώσεις των κρατών ως προς την προστασία του κλίματος, και ποιες είναι οι έννομες συνέπειες για κράτη των οποίων οι εκπομπές προκάλεσαν σοβαρή περιβαλλοντική βλάβη, κυρίως σε μικρά και ευάλωτα νησιωτικά κράτη. Η εκδοθείσα απόφαση αναγνωρίζει ότι η κλιματική αλλαγή απειλεί ανθρώπινα δικαιώματα, το κυρίαρχο δικαίωμα στην υγεία, και αναμφίβολα ότι τα κράτη είναι υποχρεωμένα να λαμβάνουν μέτρα συμβατά με τις διεθνείς συμφωνίες τους. Επισημαίνει δε ότι οι ανεπτυγμένες χώρες φέρουν ιδιαίτερη ευθύνη και ότι καλούνται να αναλάβουν πρωτοβουλίες για την αντιμετώπιση της κλιματικής κρίσης. Μπορεί να σας ενδιαφέρει: Η Τέχνη ως Καταλύτης για την Κλιματική Αλλαγή και τη Βιώσιμη Ανάπτυξη
Γυάλινα μπουκάλια με μικροπλαστικά: Νέα μελέτη φέρνει ανησυχητικά στοιχεία
Σύμφωνα με νέα επιστημονική μελέτη της γαλλικής Αρχής για την Ασφάλεια Τροφίμων, Περιβάλλοντος και Εργασίας (ANSES), τα μεταλλικά καπάκια σε γυάλινα μπουκάλια ποτών και αναψυκτικών ενδέχεται να αποτελούν σημαντική πηγή μικροπλαστικών. Συγκεκριμένα αναλύοντας ποτά όπως μπίρα, κρασί, αναψυκτικά και νερό βρέθηκαν μικροπλαστικά σε όλα τα δείγματα, με υψηλότερα μάλιστα ποσοστά στα ποτά σε γυάλινα μπουκάλια, έως και 50 φορές περισσότερο από τα ποτά που βρίσκονταν σε πλαστικές συσκευασίες. Η πολυεστερική βαφή στο εξωτερικό των μεταλλικών καπακιών, που χρησιμοποιείται για την αδιαβροχοποίηση τους και την προστασία τους από την υγρασία, ακόμη και τα καιρικά φαινόμενα, ενοχοποιείται για τη μικροπλαστική ρύπανση. Σημειώνεται ότι τα γυάλινα μπουκάλια φέρουν μεταλλικά καπάκια, ενώ αντιθέτως τα πλαστικά, χρησιμοποιούν πλαστικά καπάκια χωρίς την ίδια βαφή. Ο Αλεξάντρ Ντεώ, ένας εκ των συντακτών της μελέτης, επισημαίνει στον Guardian: «Τα ευρήματα ήταν λίαν απροσδόκητα… τα καπάκια θεωρούνταν ύποπτα ως βασική πηγή ρύπανσης, καθώς η πλειονότητα των μικροπλαστικών σωματιδίων που απομονώθηκαν είχαν ίδιο χρώμα και ίδια σύνθεση με τη βαφή των καπακιών». Δείτε επίσης: Frigoglass: Φέρνει επανάσταση στην Αίγυπτο με το πρώτο επαγγελματικό ψυγείο Αξίζει να σημειωθεί ότι τα μικροπλαστικά είναι μικροσκοπικά τεμάχια πλαστικού, που είτε προστίθενται εσκεμμένα σε καταναλωτικά προϊόντα είτε προκύπτουν από τη διάσπαση μεγαλύτερων πλαστικών αντικειμένων και περιέχουν χιλιάδες χημικές ουσίες – πάνω από 16.000 – πολλές από τις οποίες, όπως τα BPA, οι φθαλικές ενώσεις και οι ενώσεις PFAS, μπορεί να έχουν σοβαρές επιπτώσεις στην υγεία. Άλλωστε είναι δεδομένο ότι μικροπλαστικά έχουν εντοπιστεί σε διάφορα σημεία του ανθρώπινου σώματος, και οι εν λόγω ουσίες σχετίζονται με αυξημένο κίνδυνο εμφάνισης καρδιαγγειακών προβλημάτων, καρκίνου και νευρολογικών διαταραχών, ενώ μπορεί και να διαπερνούν τον αιματοεγκεφαλικό φραγμό και τον πλακούντα. Η ερευνητική ομάδα κατέληξε στη βαφή, ως βασική πηγή μικροπλαστικών, καθώς τα σωματίδια μικροπλαστικών που εντοπίστηκαν στα ποτά ταυτίζονταν ως προς το χρώμα, το υλικό και τη χημική σύνθεση με τη βαφή του εξωτερικού των μεταλλικών καπακιών. Διαπίστωσαν επίσης ότι τα καπάκια αποθηκεύονται μαζικά μετά την παραγωγή τους και τρίβονται μέσα σε σακούλες ή κιβώτια, προκαλώντας μικροσκοπικές εκδορές. Αυτά τα μικροσκοπικά τεμάχια καταλήγουν τελικά στο ποτό κατά τη σφράγιση των φιαλών. Οι όποιες φθορές εντοπίστηκαν με μικροσκοπική εξέταση. Η έρευνα κατέδειξε ότι κάποια μικροπλαστικά δεν προέρχονταν αποκλειστικά από τη βαφή, οπότε ευθύνονται άλλα στάδια της παραγωγής ή και το ίδιο το νερό του προϊόντος. Οι ερευνητές μπόρεσαν επίσης να απομακρύνουν τα μικροπλαστικά σωματίδια από τα καπάκια ξεπλένοντάς τα και στεγνώνοντάς τα με αέρα στο τέλος της παραγωγής, αν και η ανάλογη διαδικασία είναι δύσκολο να εφαρμοστεί σε μεγάλη βιομηχανική κλίμακα. Παρότι οι κίνδυνοι από τα μικροπλαστικά είναι επιβεβαιωμένοι, οι προβαλλόμενες επιπτώσεις των συγκεκριμένων σωματιδίων στα ποτά παραμένουν ασαφείς, γεγονός που δεν επιτρέπει σαφή εκτίμηση του κινδύνου. Μπορεί να σας ενδιαφέρει: Το ανακυκλωμένο πλαστικό ενδέχεται να επηρεάζει μεταβολισμό και ορμόνες
Λονδίνο: «Πράσινο φως» σε επένδυση 38 δισ. λιρών για τον πυρηνικό σταθμό Sizewell C
Καθοριστικό βήμα για την ενεργειακή στρατηγική του Ηνωμένου Βασιλείου αποτελεί η έγκριση της επένδυσης στον πυρηνικό σταθμό Sizewell C, ύψους 38 δισεκατομμυρίων λιρών. Η απόφαση, που χαρακτηρίζεται ορόσημο για την κυβέρνηση Στάρμερ, ενισχύει τους στόχους για απανθρακοποίηση, ενεργειακή αυτάρκεια και βιώσιμη οικονομική ανάπτυξη. Η κυβέρνηση θα διατηρήσει ποσοστό συμμετοχής 45%, ενώ στη χρηματοδότηση συμμετέχουν η γαλλική EDF (Electricite de France SA), το επενδυτικό ταμείο Caisse de Dépôt et Placement du Québec, η Centrica Plc και η Amber Infrastructure Group Ltd. Η παρουσία ιδιωτών επενδυτών εκλαμβάνεται ως ένδειξη εμπιστοσύνης και θεμέλιο για την ενίσχυση των μακροπρόθεσμων επενδύσεων στην εγχώρια ενεργειακή υποδομή. «Ήρθε η ώρα να κάνουμε μεγάλα πράγματα και να κατασκευάσουμε και πάλι μεγάλα έργα σε αυτή τη χώρα – και σήμερα ανακοινώνουμε μια επένδυση που θα παρέχει καθαρή, εγχώρια ενέργεια σε εκατομμύρια σπίτια για τις επόμενες γενιές», υπογράμμισε ο υπουργός Ενέργειας Εντ Μίλιμπαντ, σε δήλωσή του την Τρίτη. Δείτε επίσης: Costa Nopia: Εγκρίθηκε η μεγάλη τουριστική επένδυση στην Κρήτη Η EDF αναφέρει ότι οι δύο νέοι αντιδραστήρες που θα ανεγερθούν στο Σάφολκ, στην ανατολική Αγγλία, θα καλύπτουν ενεργειακά 6 εκατομμύρια νοικοκυριά για διάστημα περίπου 60 ετών. Το έργο αποτελεί βασικό πυλώνα του σχεδίου μετάβασης σε ενέργεια χαμηλών εκπομπών άνθρακα. Η ανάπτυξη του Sizewell C αποτελεί προϊόν μακροχρόνιου σχεδιασμού, με τις πρώτες συζητήσεις να ξεκινούν πριν από περισσότερα από δέκα χρόνια. Η εξεύρεση βιώσιμου χρηματοδοτικού σχήματος αποτέλεσε πρόκληση για διαδοχικές κυβερνήσεις, ώσπου υιοθετήθηκε το σημερινό μοντέλο μικτής χρηματοδότησης δημόσιου και ιδιωτικού τομέα. Το έργο ακολουθεί σχεδιαστικά πρότυπα του Hinkley Point C, του πυρηνικού εργοστασίου που βρίσκεται υπό κατασκευή στο Somerset. Το Hinkley Point έχει αντιμετωπίσει σημαντικές καθυστερήσεις, συμπεριλαμβανομένων των διαταραχών λόγω πανδημίας, και ενδέχεται να ολοκληρωθεί μετά το 2030. Επιπλέον, το κόστος του έχει πλέον υπερβεί τις 40 δισεκατομμύρια λίρες. Ωστόσο, οι εταιρείες πίσω από το Sizewell C διαβεβαιώνουν ότι η νέα μονάδα θα ολοκληρωθεί με ταχύτερους ρυθμούς και μικρότερο κόστος, χάρη στην τεχνογνωσία και τις βελτιώσεις που προσφέρει η επαναληπτική εφαρμογή του σχεδιαστικού προτύπου. Μπορεί να σας ενδιαφέρει: Πτώση στις τιμές φυσικού αερίου στην Ευρώπη
Η Τέχνη ως Καταλύτης για την Κλιματική Αλλαγή και τη Βιώσιμη Ανάπτυξη
Πέρα από την επιστήμη και την πολιτική, η τέχνη φαίνεται να αποκτά κεντρικό ρόλο στην παγκόσμια περιβαλλοντική διακυβέρνηση. Οργανισμοί και θεσμοί αναδεικνύουν τη δημιουργική έκφραση στο επίκεντρο των διεθνών συζητήσεων για το μέλλον της Γης, όπως για παράδειγμα αποτελεί το πολιτιστικό πρόγραμμα της Διάσκεψης των Ηνωμένων Εθνών για τους Ωκεανούς (UNOC), που ξεκινά στις 9 Ιουνίου στη Νίκαια της Γαλλίας. Μια κοινωνική συζήτηση για τον Ωκεανό Η έκθεση «Becoming Ocean» στο πλαίσιο της Διάσκεψης, συγκεντρώνει πάνω από 20 καλλιτέχνες που ανακινούν τις κρίσιμες προκλήσεις που απειλούν τους ωκεανούς. Οι δημιουργοί χρησιμοποιούν την τέχνη για να εμπνεύσουν επιστήμονες, ειδικούς και πολιτικούς, υιοθετώντας ένα νέο, βιωματικό τρόπο επικοινωνίας της οικολογικής αγωνίας. Δείτε επίσης: Ελλάδα: Κορυφαίος Ευρωπαϊκός Προορισμός στα Telegraph Travel Awards 2025 Διακρίνεται η βραβευμένη για το διαδραστικό έργο «Specimens of Time, Hoh Rain Forest, 2025», στο πλαίσιο των Digital Art Awards Μάγια Πέτρικ. Φωτεινά γλυπτά με τη μορφή γυάλινων κύβων, που αλλάζουν χρώμα σε πραγματικό χρόνο με βάση δεδομένα θερμοκρασίας από το δάσος Hoh στην Ουάσινγκτον. Το έργο όπως η ίδια η δημιουργός ισχυρίζεται προσκαλεί τους θεατές να αναρωτηθούν «πώς θα θυμόμαστε τα φυσικά τοπία, όταν πια δεν υπάρχουν». Οι καλλιτέχνες διαχρονικά προσπάθησαν να συνδέσουν την τέχνη με τη φύση- από τα τοπία του Τέρνερ έως τους ουρανούς του Κόνσταμπλ και τις παρεμβάσεις του Ρίτσαρντ Λόνγκ. Ο Γιόζεφ Μπόις, με το εμβληματικό έργο του «7.000 Oaks», προέβαλε την ιδέα για το δέντρο ως σύμβολο αντοχής και στοχασμού, φυτεύοντας χιλιάδες βελανιδιές παραπέμπουν στη σταθερότητα της φύσης μέσα στον κόσμο που αλλάζει. Σε ανάλογο πνεύμα, το έργο «Ice Watch London» του Όλαφουρ Ελίασον το 2018 μετέφερε 24 παγόβουνα από τη Γροιλανδία στο κέντρο του Λονδίνου, μετουσιώνοντας την αφηρημένη έννοια της κλιματικής κρίσης. Η τέχνη σε έναν κόσμο που αλλάζει, δεν χρειάζεται έγκριση για να υπάρξει, δεν εξαρτάται από πολιτικές αποφάσεις, δρα άμεσα, αγγίζει το συναίσθημα και υποκινεί, συνιστώντας έναν τρόπο επανασύνδεσης με τον πλανήτη ως καταλύτης αλλαγής, επανενώνοντας γνώση και δράση. Μπορεί να σας ενδιαφέρει: Κοράλλια και κλιματική αλλαγή: Τι δείχνουν για το μέλλον της στάθμης της θάλασσας
Έξαρση εμφάνισης Μωβ μεδουσών στις ελληνικές θάλασσες
Οι μωβ μέδουσες κάνουν ξανά αισθητή την παρουσία τους στις ελληνικές θάλασσες, προκαλώντας ανησυχία και αναστάτωση στους λουόμενους. Οι επιστήμονες σημειώνουν ότι η υπερβολική προβολή του φαινομένου ενισχύει αδικαιολόγητους φόβους. Η Pelagia noctiluca εμφανίζεται συχνά σε διάφορες περιοχές της Μεσογείου. Η φετινή καταγραφή δείχνει έντονη παρουσία στον Παγασητικό Κόλπο και σε τμήματα της Εύβοιας, ενώ σύμφωνα με το Ελληνικό Παρατηρητήριο Βιοποικιλότητας, η έξαρση φαίνεται να επεκτείνεται και σε Σποράδες, με αναφορές από Σκιάθο και Σκόπελο. Παρότι τα ενοχλητικά τσιμπήματα μπορεί να αφήσουν επίμονα σημάδια, οι ειδικοί επισημαίνουν ότι η μωβ μέδουσα δεν αποτελεί σοβαρή απειλή για τον άνθρωπο. Δείτε επίσης: Ελλάδα: Κορυφαίος Ευρωπαϊκός Προορισμός στα Telegraph Travel Awards 2025 Αιτίες έξαρσης Η περιβαλλοντική οργάνωση Αρχιπέλαγος επικεντρώνεται στις αιτίες που ευνοούν τον πολλαπλασιασμό των μεδουσών. Η δραματική μείωση των φυσικών θηρευτών τους, κυρίως λόγω υπεραλίευσης, οδηγεί στην αύξηση του πληθυσμού των μεδουσών. Το φαινόμενο θεωρείται κατά κανόνα τοπικό και παροδικό. Με κάποια παρατήρηση, οι λουόμενοι μπορούν να επιλέξουν παραλίες χωρίς συγκεντρώσεις μεδουσών. Η έξαρση εξελίσσεται ομαλά και δεν συνιστά εισβολή, εφόσον η μωβ μέδουσα είναι ένας βιοφωταυγής οργανισμός που εμφανίζεται κάθε χρόνο. Το Ελληνικό Παρατηρητήριο βιοποικιλότητας καλεί τους πολίτες να ενημερώνονται υπεύθυνα και να μην παρασύρονται από υπερβολές, συνιστώντας να αποφεύγουμε να αγγίζουμε ό,τι δεν γνωρίζουμε και δεν προφανώς αφαιρούμε τίποτα από το βυθό. Καταλήγοντας δε ότι η γνώση και ο σεβασμός του θαλάσσιου περιβάλλοντος παραμένουν το καλύτερο «όπλο» απέναντι σε οτιδήποτε ενδέχεται να προκύψει. Μπορεί να σας ενδιαφέρει: Βιώσιμες Πόλεις του Μέλλοντος – Τι Μπορούμε να Μάθουμε από το Άμστερνταμ και την Κοπεγχάγη;
Καύσωνες διαρκείας στην Ευρώπη: Στο κόκκινο πόλεις όπως η Αθήνα, η Μαδρίτη και η Λισαβόνα
Η υπερθέρμανση του πλανήτη παρατείνει τις περιόδους ακραίας ζέστης, επηρεάζοντας την υγεία, τις υποδομές και την καθημερινή ζωή εκατομμυρίων Ευρωπαίων πολιτών. Οι πόλεις καλούνται να επανασχεδιάσουν τις στρατηγικές τους απέναντι στο νέο αυτό καθεστώς. Η νέα πραγματικότητα των ευρωπαϊκών καλοκαιριών Οι ευρωπαϊκές πόλεις καλούνται να αντιμετωπίσουν μια νέα μορφή ζέστης: διαρκή, έντονη και εκτεταμένη. Οι θερμοκρασίες που υπερβαίνουν τους 32°C πλέον δεν περιορίζονται στους καλοκαιρινούς μήνες, αλλά συχνά εκτείνονται μέχρι το φθινόπωρο, ανατρέποντας όσα γνωρίζαμε για το κλίμα στην ήπειρο. Σύμφωνα με νέα μελέτη του οργανισμού Climate Resilience for All, η Ευρώπη βιώνει μια παρατεταμένη περίοδο «εποχών καύσωνα», με τις θερμές ημέρες να εξαπλώνονται μέσα στο έτος και να διαρκούν έως και πέντε μήνες. Η ανάλυση, η οποία βασίστηκε σε δεδομένα από το 2019 έως το 2023 σε 85 πόλεις παγκοσμίως, δείχνει πως οι περίοδοι ακραίας ζέστης φτάνουν κατά μέσο όρο τις 214 ημέρες. Οι πόλεις της Ευρώπης που ζεσταίνονται περισσότερο Ο αντίκτυπος αυτών των αλλαγών είναι εμφανής σε πολλές μεγάλες ευρωπαϊκές πόλεις. Η Αθήνα καταγράφει πλέον 145 ημέρες καύσωνα ετησίως, από τα μέσα Μαΐου έως και τις αρχές Οκτωβρίου, καθιστώντας την μία από τις πιο ευάλωτες μητροπόλεις της Ευρώπης. Στην Ιβηρική Χερσόνησο, η Λισαβόνα στην Πορτογαλία βιώνει 136 ημέρες υψηλών θερμοκρασιών, ενώ η Μαδρίτη ακολουθεί με 119 ημέρες. Οι παρατεταμένοι καύσωνες δεν επηρεάζουν μόνο τη θερμική άνεση των κατοίκων, αλλά και τη βιωσιμότητα των υποδομών, με φόντο τις προβλέψεις για άνοδο της θερμοκρασίας κατά έως και 4°C μέσα στις επόμενες δεκαετίες. Δείτε επίσης: Δημιουργικότητα και AI: Πώς οι καθημερινές συνήθειες κάνουν τη διαφορά Υγειονομικές και κοινωνικές επιπτώσεις της ακραίας ζέστης Η επίμονη ζέστη δημιουργεί σημαντικά προβλήματα στη δημόσια υγεία. Οι πιο ευάλωτες κοινωνικές ομάδες, όπως οι ηλικιωμένοι και όσοι πάσχουν από χρόνιες παθήσεις, αντιμετωπίζουν αυξημένο κίνδυνο θερμοπληξίας και άλλων σχετικών προβλημάτων. Παράλληλα, το φαινόμενο της αστικής θερμικής νησίδας —όπου οι πόλεις εμφανίζουν υψηλότερες θερμοκρασίες σε σχέση με τις γύρω αγροτικές περιοχές— επιδεινώνει την κατάσταση. Η αυξημένη ανάγκη για ψύξη επιβαρύνει τα ενεργειακά δίκτυα, ανεβάζοντας το κόστος και αυξάνοντας τις πιθανότητες διακοπών ρεύματος κατά τους θερινούς μήνες. Η ανάγκη για προσαρμογή: Τι μπορούν να κάνουν οι πόλεις Η μελέτη καταλήγει στο συμπέρασμα ότι οι πόλεις θα πρέπει να επιταχύνουν τα μέτρα προσαρμογής στο νέο θερμικό καθεστώς. Οι ειδικοί επισημαίνουν την ανάγκη για: • Αύξηση του αστικού πρασίνου, ώστε να μειωθεί η θερμοκρασία των πόλεων• Ανάπτυξη έγκαιρων συστημάτων προειδοποίησης για ακραία φαινόμενα• Ανασχεδιασμό των κτιρίων και των δημόσιων χώρων, ώστε να παρέχουν σκίαση, αερισμό και θερμική άνεση• Ενημερωτικές εκστρατείες για το κοινό, με στόχο την πρόληψη κινδύνων για την υγεία Καθώς οι παρατεταμένοι καύσωνες τείνουν να γίνουν η νέα κανονικότητα, η ενίσχυση της ανθεκτικότητας των πόλεων και η προστασία των κατοίκων καθίστανται επιτακτικές. Η επιβίωση και η ποιότητα ζωής στις ευρωπαϊκές μητροπόλεις εξαρτώνται πλέον από την ταχύτητα και την αποτελεσματικότητα αυτών των παρεμβάσεων. Μπορεί να σας ενδιαφέρει: Ο Λίβανος αντιμετωπίζει τη χειρότερη ξηρασία στην ιστορία του
Ο Λίβανος αντιμετωπίζει τη χειρότερη ξηρασία στην ιστορία του
Η στάθμη των υδάτων στον μεγαλύτερο ταμιευτήρα του Λιβάνου, στον ποταμό Λιτάνι, έχει υποχωρήσει σε ιστορικά χαμηλά, καθώς η χώρα πλήττεται από αυτό που οι ειδικοί χαρακτηρίζουν ως τη χειρότερη ξηρασία που έχει καταγραφεί ποτέ. Η κατάσταση αυτή απειλεί σοβαρά τη γεωργία, την παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας και την παροχή νερού στα νοικοκυριά. Σύμφωνα με την Εθνική Αρχή του Ποταμού Λιτάνι, η εισροή υδάτων στη λίμνη Καραούν την τρέχουσα βροχερή περίοδο δεν ξεπέρασε τα 45 εκατομμύρια κυβικά μέτρα — ποσότητα που απέχει πολύ από τον μέσο ετήσιο όρο των 350 εκατομμυρίων. Το 2024, η λίμνη δέχθηκε 230 εκατομμύρια κυβικά μέτρα νερού. Σήμερα, όμως, το εναπομείναν απόθεμα των 61 εκατομμυρίων κυβικών μέτρων στη λίμνη Καραούν θεωρείται μη αξιοποιήσιμο λόγω σοβαρής μόλυνσης, όπως επισημαίνει η Αρχή. Ο Σάμι Αλαουίεχ αναφέρει “Υπήρξαν ξηρά έτη το 1989, 1990 και 1991, αλλά φέτος είναι η πιο ξηρή χρονιά”. Υπογραμμίζει επιπλέον ότι “Αντιμετωπίζουμε πρόβλημα λειψυδρίας σε όλα τα εδάφη και τις λεκάνες του Λιβάνου”. Η ακτογραμμή της λίμνης Καραούν έχει συρρικνωθεί εντυπωσιακά, φανερώνοντας σκασμένο χώμα και μαραμένη βλάστηση, σύμφωνα με εναέριες εικόνες που δημοσίευσε το Reuters. Δείτε επίσης: Μπαταρίες λιθίου με αντοχή στον χειμώνα – Το νέο project της Κίνας Όπως δήλωσε ο Αλαουίεχ, η λειτουργία των υδροηλεκτρικών σταθμών του Λιβάνου που συνδέονται με τη λεκάνη του Λιτάνι έχει ανασταλεί, με αποτέλεσμα οικονομικές απώλειες και ακόμη μεγαλύτερη επιβάρυνση στα προγράμματα διακοπών ρεύματος της Electricité du Liban. “Υπάρχουν δύο βασικοί παράγοντες: η μείωση των βροχοπτώσεων και η πίεση στους υπόγειους υδροφορείς” αναφέρει. Μελέτη της Αρχής δείχνει πως η υπερθέρμανση του πλανήτη και οι μεταβολές στα καιρικά μοτίβα προκαλούν πιο συχνές ξηρασίες και άνοδο θερμοκρασιών, με αποτέλεσμα την αυξημένη απώλεια εδαφικής υγρασίας και τη μειωμένη αναπλήρωση των υπόγειων υδάτων. Η κρατική επιχείρηση ηλεκτρισμού προχώρησε σε μείωση της παροχής σε ορισμένες περιοχές από 20 σε 10 ώρες ημερησίως, ενώ στην καλλιεργήσιμη περιοχή γύρω από το Καραούν, στην κοιλάδα Μπεκάα, οι αγρότες έχουν ήδη αρχίσει να πλήττονται. Η Σάφα Ίσσα αναφέρει ότι “Δεν έχω ξαναδεί τέτοια ξηρασία ή τέτοια έλλειψη βροχής όπως φέτος”, ενώ υπογραμμίζει πως “Παλιά είχαμε χιόνια που έφταναν μέχρι το ένα μέτρο. Τώρα, έχουν περάσει 10 χρόνια από τότε που είδαμε χιόνι”. Η πίεση αυξάνεται εξαιτίας της ασταθούς ηλεκτροδότησης, που είναι κρίσιμη για τη λειτουργία των συστημάτων άρδευσης. “Ποτίζεις για τρεις ώρες, μετά σταματάς για άλλες τρεις” επισημαίνει ο Φαγιέζ Ομέις, ντόπιος αγρότης. Η Σούζι Χουαγιέκ, σύμβουλος στο Υπουργείο Ενέργειας και Υδάτων της Βηρυτού, δήλωσε ότι θα προχωρήσει σε πανεθνική εκστρατεία ενημέρωσης για τον περιορισμό της κατανάλωσης μέσα στις επόμενες δέκα ημέρες. Μπορεί να σας ενδιαφέρει: Οι δείκτες της κλιματικής κρίσης “χτυπούν κόκκινο” – Δραματική προειδοποίηση από ειδικούς