Καντόνι της Ζυρίχης: Εξετάζει την αποθήκευση CO2 στο υπέδαφος του
Το καντόνι της Ζυρίχης, ένα από τα 26 διοικητικά διαμερίσματα της Ελβετίας, το πολυπληθέστερο της χώρας, οικονομικό και τεχνολογικό κέντρο της Κεντρικής Ευρώπη, με κορυφαία πανεπιστήμια και δυναμικό κλάδο καινοτομίας, πρωτοστατεί σε έργα βιώσιμης ανάπτυξης, όπως η αποθήκευση διοξειδίου του άνθρακα. Το πιλοτικό αυτό έργο φιλοδοξεί να χαράξει την κατάλληλη στρατηγική για την αποθήκευση άνθρακα τα επόμενα 15-20 χρόνια από βιομηχανικές δραστηριότητες και οικιακά απόβλητα σε υπόγεια κοιτάσματα, σημαντικό βήμα προς την επίτευξη μηδενικών εκπομπών άνθρακα. Οι εξειδικευμένοι ερευνητές εξετάζουν δύο κύριες επιλογές, με γνώμονα την ασφαλέστερη οικονομικότερη και αποδοτικότερη λύση: εντός της Ελβετίας, σε υπόγειους γεωλογικούς σχηματισμούς ή εξαγωγή του σε υπεράκτιες υποθαλάσσιες περιοχές, όπως για παράδειγμα η Βόρεια Θάλασσα. Δείτε επίσης: Η DeepSeek επιβεβαίωσε μεταβίβαση δεδομένων χρηστών σε κινεζική εταιρεία Προφανώς δεν είναι τυχαία η επιλογή του καντονιού της Ζυρίχης για τη δοκιμή της τεχνολογίας. Η περιοχή διαθέτει ισχυρές υποδομές έρευνας και τεχνολογίας, διαθέτει κορυφαίους οργανισμούς όπως το Πολυτεχνείο ETH Zurich, αλλά και διεπιστημονικές ομάδες που διασφαλίζουν την άριστη τεχνολογική επίδοση, επιτυγχάνοντας ταυτόχρονα και την κοινωνική αποδοχή της. Σήμερα, πλέον, η αποθήκευση CO2, γνωστή και ως CCS (Carbon Capture and Storage), θεωρείται καθοριστικό και αναπόσπαστο κομμάτι της στρατηγικής για την κλιματική ουδετερότητα. Αναμφίβολα η επιτυχία του ελβετικού πιλοτικού προγράμματος θα ανοίξει τον δρόμο για ανάλογα έργα συνεργασίας και αντιμετώπισης σε πανευρωπαϊκό και διεθνές επίπεδο. Μπορεί να σας ενδιαφέρει: Στερεύει η Ευρώπη: Η ξηρασία αφανίζει καλλιέργειες και ποτάμια
Στερεύει η Ευρώπη: Η ξηρασία αφανίζει καλλιέργειες και ποτάμια
Το μέτωπο της ξηρασίας εξαπλώνεται: Έξι χώρες της Ευρώπης περνούν σε υψηλό επίπεδο συναγερμού, προειδοποιούν οι ειδικοί. Η ξηρασία που πλήττει την Κεντρική και Ανατολική Ευρώπη αυτή την άνοιξη μπορεί να προκαλέσει σοβαρές αναταράξεις στις γεωργικές καλλιέργειες και τις εφοδιαστικές αλυσίδες, με ενδεχόμενες συνέπειες στη βιομηχανία και τη διεθνή διατροφική ασφάλεια. Η Πολωνία, η Ουκρανία, η Ελλάδα, η Σουηδία, η Ιρλανδία και η Γερμανία βρίσκονται σε κατάσταση προειδοποίησης για ξηρασία, σύμφωνα με το Ευρωπαϊκό Παρατηρητήριο Ξηρασίας, ενώ η νοτιοανατολική Ισπανία είναι σε κόκκινο συναγερμό. Οι ειδικοί υπογραμμίζουν ότι, παρότι η κακή διαχείριση των υδάτων παίζει ρόλο, η κλιματική αλλαγή είναι ο κύριος παράγοντας πίσω από την επιδείνωση των συνθηκών, με τις διακυμάνσεις των βροχοπτώσεων και τις αυξημένες θερμοκρασίες να επιφέρουν πιο συχνές και έντονες ξηρασίες. Ο συνδυασμός της παρατεταμένης ξηρασίας και των πρωτοφανών θερμοκρασιών, με τον φετινό Μάρτιο να σημειώνει το υψηλότερο επίπεδο θερμοκρασίας στην Ευρώπη, επιδεινώνει την κατάσταση, όπως αναφέρει ο επικεφαλής του Παρατηρητηρίου, Αντρέα Τορέτι. Χωρίς άμεσες βροχοπτώσεις, οι καλλιέργειες κινδυνεύουν σοβαρά. Δείτε επίσης: OpenAI: Στοχεύει στην εξαγορά του Chrome από την Google – Μια κίνηση που μπορεί να αλλάξει τα δεδομένα! Ο Τορέτι προειδοποίησε ότι σε περιοχές που πλήττονται από 60-80 ημέρες μειωμένων βροχοπτώσεων, η κατάσταση συνεχώς επιδεινώνεται. Το μέλλον της φετινής παραγωγής εξαρτάται από τις εξελίξεις το προσεχές διάστημα. Τα δεδομένα του Κέντρου Helmholtz αποκαλύπτουν ότι η Γερμανία είναι από τις πιο πληγείσες χώρες από την ξηρασία, με περισσότερο από το 50% του εδάφους της να είναι «εξαιρετικά ξηρό». Η πτώση της στάθμης του ποταμού Ρήνου έχει επηρεάσει σοβαρά τις μεταφορές, με τα πλοία να μεταφέρουν λιγότερο από το μισό φορτίο, αυξάνοντας έτσι το κόστος μεταφοράς. Στο Βέλγιο, η περίοδος ξηρασίας διήρκεσε 33 ημέρες, ενώ στην Ουκρανία και την Πολωνία, οι συνθήκες ξηρασίας απειλούν την παραγωγή σιτηρών, θέτοντας σε κίνδυνο την επισιτιστική σταθερότητα στην περιοχή. Η έλλειψη βροχών επιτείνει την πιθανότητα πυρκαγιών, με την Ουκρανία να βρίσκεται σε αυξημένο κίνδυνο λόγω του πολέμου. Η Ευρωπαϊκή Ένωση αναμένεται να δημοσιεύσει τη νέα στρατηγική της για τα ύδατα τον Ιούνιο. Μπορεί να σας ενδιαφέρει: Ιαπωνία: Απτό πρότυπο μιας βιώσιμης κοινωνίας με ορθή οικολογική συμπεριφορά
Metlen: To μοντέλο asset rotation που γεννά κέρδη και νέα έργα ΑΠΕ
Από Λαλέλα Χρυσανθοπούλου Τη δυναμική του κλάδου ΑΠΕ της Metlen αλλά και την υψηλή προστιθέμενη αξία του μοντέλου asset rotation (που αφορά στα πράσινα έργα που ωριμάζει και κατασκευάζει η εταιρεία και εν συνεχεία πωλεί, χρηματοδοτώντας με τα έσοδα τα νέα projects που προσθέτει στη «δεξαμενή») αποτυπώνει η συμφωνία ορόσημο που ανακοίνωσε χθες (Τετάρτη 24 Απριλίου) για την πώληση όλων των φωτοβολταϊκών έργων σε λειτουργία στη Χιλή (Tocopilla ισχύος 227 MW, Tamarico 167 MW Willika 109,2 ΜW και Dona Antonia 86 ΜW), σε συνδυασμό με μπαταρίες χωρητικότητας 1610 MWh που βρίσκονται υπό κατασκευή. Ένα deal αξίας 715 εκατ. ευρώ (ποσό που αντιστοιχεί στο 11% της χρηματιστηριακής αξίας της Metlen), από τα μεγαλύτερα αυτού του είδους που έχει ολοκληρώσει η εταιρεία, την σημασία του οποίου ανέδειξε σε έκθεσή της η Bank of America, που αύξησε την τιμή-στόχο για τη μετοχή στα 48 ευρώ (χθες έκλεισε στα 44,1 ευρώ με κέρδη 3,96%) διατηρώντας τη σύσταση αγοράς ενόψει της δημοσίευσης των αποτελεσμάτων α’ τριμήνου σήμερα και του Capital Markets Day της 28ης Απριλίου στο Λονδίνο. Η συνταγή του αυτοχρηματοδοτούμενου μοντέλου ανάπτυξης ΑΠΕ της MetlenΤο asset rotation αποτελεί βασικό «συστατικό» όχι μόνο της εξωστρέφειας της Metlen (που δραστηριοποιείται σε πάνω από 40 χώρες και στις 5 ηπείρους), αλλά και της ισχυρής ανάπτυξης του βραχίονα των ΑΠΕ M Renewables, o κύκλος εργασιών του οποίου αυξήθηκε το 2024 στο 1,2 δισ. ευρώ (από 734 εκατ. ευρώ το 2023), με τα EBITDA να σημειώνουν άλμα 45% στα 349 εκατ. ευρώ (από 240 εκατ. ευρώ το ένα χρόνο πριν). Όπως σημειώνουν οι αναλυτές της BoFA εξηγώντας το πώς λειτουργεί το μοντέλο, «H εταιρεία στοχεύει στην πώληση έργων ΑΠΕ ισχύος 1 GW κάθε χρόνο. Επιλέγει projects προς ανάπτυξη που θεωρεί ότι μπορεί να υλοποιήσει αποδοτικά (σ.σ. δηλαδή εντός προθεσμιών και προϋπολογισμού) και τα οποία θα ήταν χαρούμενη να κατέχει και να λειτουργεί σε μεσοπρόθεσμο ορίζοντα. Από τη στιγμή όμως που ένα έργο δεν φέρει πια κίνδυνο και έχει τεθεί σε λειτουργία, ίσως να έχει μεγαλύτερη αξία για μια άλλη εταιρεία η οποία έχει ως βασικό αντικείμενο την ιδιοκτησία και λειτουργία ΑΠΕ. Κάτι που ισχύει ακόμα περισσότερο για περιουσιακά στοιχεία που βρίσκονται εκτός της βασικής αγοράς της Metlen που είναι η Ελλάδα, κάτι που ισχύει για το χαρτοφυλάκιο στη Χιλή. Σε αυτή τη φάση, η εταιρεία προχωρά στην πώληση του ή των έργων, ανακυκλώνοντας τα έσοδα που αντλεί σε δραστηριότητες με υψηλότερη απόδοση κεφαλαίου». Στο πλαίσιο αυτό, η συμφωνία για την πώληση του χαρτοφυλακίου των έργων ΑΠΕ σε λειτουργία στη Χιλή (καθώς η Metlen διατηρεί στη λατινοαμερικανική χώρα και έργα 188 MW σε τελικό στάδιο ανάπτυξης) επιβεβαιώνει εμφατικά την σημασία του μοντέλου «ανακύκλωσης asset», που παράγει έσοδα από τα ώριμα projects που πωλεί, τα οποία «αιμοδοτούν» νέα projects, ώστε να ανανεώνεται συνεχώς το παγκόσμιο χαρτοφυλάκιο έργων ΑΠΕ της εταιρείας, συνολικής ισχύος άνω των 11 GW που περιλαμβάνει έργα σε Ελλάδα, Αυστραλία, Χιλή, Ιταλία, Ρουμανία, Ηνωμένο Βασίλειο. Νότιο Κορέα, Βουλγαρία, Ιρλανδία, Ισπανία κ.α. Στη βάση αυτού του κατ’ ουσία αυτοχρηματοδοτούμενου, capex-light μοντέλου (στο οποίο έχει αναφερθεί επανειλημμένως ο επικεφαλής της Metlen Ευάγγελος Μυτιληναίος), η Metlen προχώρησε το 2024 στη διάθεση έργων συνολικής ισχύος σχεδόν 1 GW στην Ευρώπη, θέτοντας παράλληλα σε τροχιά υλοποίησης νέα έργα 2 GW. Όσον αφορά στις συμφωνίες asset rotation που έχουν ήδη γίνει, ξεχωρίζουν -μεταξύ άλλων- αυτή με τη ΔΕΗ για την ανάπτυξη, κατασκευή και πώληση χαρτοφυλακίου φωτοβολταϊκών συνολικής ισχύος 2 GW σε Ιταλία, Βουλγαρία, Κροατία και Ρουμανία, ένα deal δυνητικής αξίας 2 δισ. ευρώ, το deal με τη Schroders Greencoat για την πώληση χαρτοφυλακίου φωτοβολταικών 110 MWp στη Μ. Βρετανία και αυτό με τη Helleniq Energy για την πώληση χαρτοφυλακίου τεσσάρων φωτοβολταϊκών 211 MW στη Ρουμανία. Στο ίδιο κάδρο μπαίνει και το μεγάλο χαρτοφυλάκιο έργων υπό ανάπτυξη στην Αυστραλία, που προορίζει προς πώληση η Metlen, όταν εξασφαλίσει τα επίπεδα τιμών που κρίνει ικανοποιητικά. Οι εκτιμήσεις των ξένων οίκων ενόψει του Capital Markets Day στο ΛονδίνοΣε κάθε περίπτωση, τo asset rotation και η επιθετική οργανική ανάπτυξη σε σειρά χωρών στις ΑΠΕ που αυτό τροφοδοτεί, σε συνδυασμό με τις στρατηγικές κινήσεις που δρομολογεί η Metlen σε άλλους τομείς πέραν της πράσινης ενέργειας (όπως πχ η επένδυση στο γάλλιο που αναμένεται να αποφέρει EBITDA 100 εκατ. ευρώ σε ετήσια βάση όταν υλοποιηθεί σύμφωνα με τη Morgan Stanley, καθώς και τα προσφάτως ανακοινωθέντα αμυντικά deal) αποτελούν σημαντικά στοιχεία της «συνταγής» διπλασιασμού των ΕΒΙTDA της εταιρείας από τα επίπεδα του 1 δισ. ευρώ που κινείται σήμερα σε πάνω από 2 δισ. το 2028. Όπως αναφέρεται μάλιστα στην έκθεση της Bank of America, περί τα 400 εκατ. ευρώ θα προέλθουν από τις δυο συμφωνίες που θα ανακοινώσει ο κ. Μυτιληναίος στο Capital Markets Day της Metlen την προσεχή Δευτέρα, όπου θα εξειδικεύσει τη στρατηγική για την επίτευξη του στόχου για 2 δισ. EBITDA σε τρία χρόνια από σήμερα. Ενός στόχου που όπως αναφέρει η Morgan Stanley θα ανέβαζε τη Metlen στο top 41 των εταιρειών του FTSE 100 -με κριτήριο την κερδοφορία- από τη θέση 60 που τοποθετείται στη βάση των εκτιμώμενων EBITDA για τη φετινή χρήση. Η MS περιμένει επίσης περισσότερη ορατότητα για το μοντέλο ανάπτυξης της M Renewables, υπογραμμίζοντας ότι θεωρεί τα ώριμα projects σε Αυστραλία, Μ. Βρετανία και αλλού ως ελκυστική πηγή από την οποία θα μπορούσαν να προκύψουν έσοδα άνω του 1 δισ. ευρώ μέσω συμφωνιών asset rotation το επόμενο 12μηνο. Πηγή: energygame.gr
Economist: Η νέα μέθοδος ανακύκλωσης πλαστικού γεννά ελπίδα και αντιδράσεις
Από Ιωάννα Κωσταδήμα Ένα νέο κύμα τεχνολογιών ανακύκλωσης υπόσχεται να αλλάξει το τοπίο της παγκόσμιας διαχείρισης πλαστικού απορρίμματος, όπως αναφέρει πρόσφατο εκτενές ρεπορτάζ του Economist. Με την παραγωγή πλαστικού να υπερβαίνει ήδη τους 400 εκατομμύρια τόνους ετησίως και να αναμένεται να φτάσει τους 1,1 δισεκατομμύρια μέχρι το 2050, η ανάγκη για καινοτομία είναι πιο επείγουσα από ποτέ. Κάθε λεπτό πωλείται περίπου ένα εκατομμύριο πλαστικά μπουκάλια νερού, ενώ πέντε τρισεκατομμύρια πλαστικές σακούλες χρησιμοποιούνται ετησίως σε όλο τον κόσμο, σύμφωνα με το Πρόγραμμα Περιβάλλοντος του ΟΗΕ. Η πλειονότητα της παραγωγής αυτής προορίζεται για εφαρμογές μιας χρήσης, εντείνοντας τις πιέσεις από κοινό και ρυθμιστικές αρχές για την αναβάθμιση των συστημάτων ανακύκλωσης. Ωστόσο, η υφιστάμενη τεχνογνωσία δεν αρκεί. Το πρόβλημα έγκειται στην πολυπλοκότητα του ίδιου του υλικού: το πλαστικό απόβλητο είναι συχνά λερωμένο, συνδυάζει πολλά διαφορετικά στρώματα και δεν είναι εύκολο να τεμαχιστεί και να αναδιαμορφωθεί όπως προβλέπει η παραδοσιακή ανακύκλωση. Παρά τις όποιες προσπάθειες αύξησης της ανακύκλωσης, πάνω από το 90% των πλαστικών καταλήγει σε καύση, σε χωματερές ή στη φύση. Στο πλαίσιο αυτό, γίγαντες της βιομηχανίας καταναλωτικών αγαθών, όπως οι Nestlé, PepsiCo και Procter & Gamble, στρέφονται σε νέες μεθόδους ανακύκλωσης με στόχο τη μετατροπή των απορριμμάτων σε πρώτη ύλη για νέα πλαστικά προϊόντα. Το ενδιαφέρον των μεγάλων εταιρειών κάθε άλλο παρά τυχαίο είναι, καθώς σημαντικό μέρος των συσκευασιών τους δεν πληροί τις προδιαγραφές για την παραδοσιακή ανακύκλωση. Η συμμετοχή τους σε νέα μοντέλα επεξεργασίας, όπως αυτό που εγκαινιάστηκε το 2023 στο Μεξικό από την Greenback Recycling Technologies σε συνεργασία με τη Nestlé, αντανακλά την ανάγκη τους να αποδείξουν συμμόρφωση με τις απαιτήσεις βιωσιμότητας, επιδιώκοντας ουσιαστικά να αντισταθμίσουν το περιβαλλοντικό τους αποτύπωμα μέσα από προηγμένες τεχνολογικές λύσεις. Πέρα από την Greenback, και άλλες εταιρείες επιχειρούν να μπουν στο παιχνίδι. Η βρετανική Plastic Energy ήδη προμηθεύει ανακυκλωμένες πρώτες ύλες για συσκευασίες στην Ευρώπη, περιλαμβάνοντας προϊόντα της PepsiCo και της Unilever. Η τεχνολογία αυτή, παρ’ ότι παρουσιάζεται ως ευλογία για το περιβάλλον, δεν παύει να προκαλεί έντονες αντιδράσεις. Οργανώσεις περιβάλλοντος την καταγγέλλουν ως ρυπογόνο προσχηματική λύση που ουσιαστικά διαιωνίζει τη χρήση πλαστικού. Τον περασμένο Σεπτέμβριο, η Πολιτεία της Καλιφόρνιας μήνυσε την ExxonMobil κατηγορώντας την, μεταξύ άλλων, για «παραπλάνηση του κοινού» σχετικά με την ικανότητα των προηγμένων τεχνολογιών ανακύκλωσης να αντιμετωπίσουν την κρίση των αποβλήτων. Το σημείο τριβής είναι η ίδια η μέθοδος ανακύκλωσης. Η πιο διαδεδομένη τεχνική είναι η πυρόλυση, κατά την οποία το πλαστικό απόβλητο θερμαίνεται σε πολύ υψηλές θερμοκρασίες έως ότου αποδομηθεί σε χημικό επίπεδο. Το αποτέλεσμα είναι η παραγωγή ελαίου και συνθετικού αερίου, το οποίο συχνά αξιοποιείται για την ενεργειακή τροφοδοσία των εργοστασίων. Ωστόσο, σύμφωνα με την επιστήμονα περιβαλλοντικής υγείας Veena Singla από το Πανεπιστήμιο Columbia, η διαδικασία αυτή απελευθερώνει τοξικά κατάλοιπα εξαιτίας των επικίνδυνων ουσιών που υπάρχουν στο πλαστικό. Επιπλέον, δεν έχει αποδειχθεί με σαφήνεια ότι οι εκπομπές ρύπων από την ανακύκλωση είναι λιγότερες από αυτές της παραγωγής παρθένου πλαστικού. Η επιφυλακτικότητα επεκτείνεται και στους ρυθμιστικούς φορείς. Όπως σημειώνει ο James Kennedy, αναλυτής της εταιρείας έρευνας αγοράς IDTechEx, το μεγαλύτερο αγκάθι βρίσκεται στη σήμανση των προϊόντων. Από αυτή εξαρτάται το κατά πόσον μια εταιρεία πληροί τις υποχρεώσεις της περί ανακύκλωσης ή δικαιούται φορολογικά κίνητρα. Το πρόβλημα είναι ότι το έλαιο που παράγεται από την προηγμένη ανακύκλωση πρέπει να αναμειχθεί με παρθένο πετρέλαιο για να μπορεί να χρησιμοποιηθεί για νέα πλαστικά. Έτσι, π.χ. μια παρτίδα συσκευασιών για χούμους μπορεί να περιέχει ανακυκλωμένο υλικό, ενώ μια άλλη όχι. Παρ’ όλα αυτά, αν το 10% των συνολικών πρώτων υλών προέρχεται από ανακύκλωση, η βιομηχανία θέλει να δηλώνει ότι το 10% των προϊόντων είναι 100% ανακυκλωμένο — μια λογιστική μέθοδος που ονομάζουν «mass balance» (ισοζύγιο μάζας). Η προσέγγιση αυτή έχει απορριφθεί από την Υπηρεσία Περιβαλλοντικής Προστασίας των ΗΠΑ, που την χαρακτήρισε «παραπλανητική». Παρόμοιοι προβληματισμοί εκφράζονται και στην Ευρώπη από οργανώσεις όπως η Zero Waste Europe, που καταγγέλλουν ότι το πραγματικό ποσοστό ανακυκλωμένου υλικού είναι τόσο χαμηλό που σχεδόν δεν μπορεί να θεωρηθεί ανακύκλωση. Αυτή η αντίσταση απειλεί ένα αναδυόμενο βιομηχανικό τομέα που απαιτεί μεγάλες επενδύσεις σε υποδομές και εργοστάσια για τη συλλογή και επεξεργασία των αποβλήτων. Όμως, όπως υπογραμμίζει ο καθηγητής Stuart Coles από το Πανεπιστήμιο του Warwick, η ανάγκη για προηγμένη ανακύκλωση παραμένει υπαρκτή. «Στόχος είναι να διατηρήσουμε όσο το δυνατόν περισσότερο υλικό μέσα στην κοινωνία», σημειώνει. Αυτό σημαίνει προώθηση της επαναχρησιμοποίησης, αλλά και στήριξη αποτελεσματικών συστημάτων ανακύκλωσης. Υπάρχουν, άλλωστε, ενδείξεις μεταστροφής στη στάση των αρχών. Τον περασμένο Οκτώβριο, η Βρετανία αποδέχθηκε μια παραλλαγή της μεθόδου mass balance, ενώ η Ευρωπαϊκή Ένωση ακόμη τη μελετά, με τα περισσότερα κράτη-μέλη να δείχνουν θετικά προσκείμενα. Παράλληλα, νέες τεχνολογίες ενδέχεται να κάνουν την ανακύκλωση πιο αποτελεσματική και λιγότερο επιβαρυντική για το περιβάλλον. Η βρετανική Mura Technology, με εγκατάσταση στο Teesside, ισχυρίζεται ότι η υδροθερμική της μέθοδος αποδίδει υψηλότερα ποσοστά ανακύκλωσης με χαμηλότερες εκπομπές CO₂ σε σχέση με την πυρόλυση. Η αυστραλιανή Samsara Eco αναπτύσσει ενζυματική τεχνολογία που αποδομεί τα πλαστικά χωρίς την ανάγκη προσθήκης παρθένου πετρελαίου. Καθώς η πίεση για βιώσιμες λύσεις αυξάνεται και οι τεχνολογίες ωριμάζουν, ίσως το στοίχημα για μια νέα εποχή στην ανακύκλωση πλαστικού να παραμένει ανοιχτό — και περισσότερο εφικτό από όσο πιστεύαμε μέχρι πρότινος. Πηγή: energygame.gr
ΤΕΡΝΑ Ενεργειακή: Σε τροχιά υλοποίησης το υβριδικό έργο στο Αμάρι (pic)
Εγκρίθηκε από το ΥΠΕΝ η Τεχνική Περιβαλλοντική Μελέτη για τους εργοταξιακούς χώρους – Τι προβλέπει ο επικαιροποιημένος σχεδιασμός για το μεγαλύτερο υβριδικό project στην Ευρώπη ΑΠΟ ΤΟΝ ΣΤΑΥΡΟ ΓΡΙΜΑΝΗ Σε τροχιά υλοποίησης εισέρχεται, μετά από αρκετές καθυστερήσεις, το υβριδικό έργο της ΤΕΡΝΑ Ενεργειακής στο Αμάρι της Κρήτης.Πρόκειται για το μεγαλύτερο υβριδικό project – που θα συνδυάζει αιολική ενέργεια και αντλησιοταμίευση – στην Ευρώπη, με επένδυση ύψους 280 εκατ. ευρώ, το οποίο ωστόσο πέρασε από τα… 40 κύματα, για λόγους για τους οποίους δεν ευθύνεται η εταιρεία. Πριν λίγες μέρες, τη Μεγάλη Εβδομάδα, στη μακρά αδειοδοτική διαδικασία ήρθε να προστεθεί και η Έγκριση Τεχνικής Περιβαλλοντικής Μελέτης (ΤΕ.ΠΕ.Μ.) εργοταξιακών γραφείων στη Δ.Ε. Συβρίτου του Δήμου Ρεθύμνης για τις ανάγκες κατασκευής του έργου, από τη Γενική Διεύθυνση Περιβαλλοντικής Πολιτικής του ΥΠΕΝ. Έτσι, ανοίγει πλέον ο δρόμος για την έναρξη σε σύντομο διάστημα των εργασιών, ενώ τα οφέλη του project είναι πολλαπλά, με τη δημιουργία πάνω από 1.000 νέων θέσεων εργασίας κατά την κατασκευή και τουλάχιστον 100 μόνιμων θέσεων κατά τη διάρκεια λειτουργίας. Περαιτέρω, η εγχώρια προστιθέμενη αξία εκτιμάται ότι θα ξεπεράσει τα 170 εκατ. ευρώ, ενισχύοντας σημαντικά την τοπική οικονομία. Το έργοΜετά τις αλλαγές που έγιναν στην πορεία, το έργο αφορά Υβριδικό Σταθμό Παραγωγής Ηλεκτρικής Ενέργειας αποτελούμενο από: (α) Αιολικό Σταθμό Παραγωγής Ηλεκτρικής Ενέργειας (Α.Σ.Π.Η.Ε.) συνολικής ισχύος 81,6 MW στις θέσεις ‘Φρούδια – Λυγιάς – Πλατύβολο’ και ‘Τρούλα – Χαλκιάς – Κορφή’ Δήμου Σητείας, Π.Ε. Λασιθίου, και(β) Σύστημα Ελεγχόμενης Παραγωγής και Αποθήκευσης Ενέργειας (Σ.Ε.Π.Α.Ε.) εγγυημένης ισχύος 50 MW (Φράγμα Ποταμών) των Δήμων Αμαρίου και Ρεθύμνου. Υπενθυμίζεται ότι η αρχική ΑΕΠΟ εκδόθηκε τον Οκτώβριο του 2019, ενώ ακολούθησαν αρκετές τροποποιήσεις. Με βάση τον Φάκελο Συμμόρφωσης Τελικού Σχεδιασμού (Φ.Σ.Τ.Σ.) που υπεβλήθη την 1η Απριλίου 2025, καταγράφεται αντικατάσταση της περιβαλλοντικά αδειοδοτημένης τεχνικής λύσης των δύο αναστρέψιμων μονάδων παραγωγής – άντλησης (στροβιλοαντλιών) του Σταθμού Παραγωγής-Άντλησης με την τεχνική λύση της εγκατάστασης δύο υδροστροβίλων τύπου PELTON και τεσσάρων αντλιών. Επίσης, έχει υποβληθεί και επικαιροποιημένη Μελέτη Ειδικής Οικολογικής Αξιολόγησης (Μ.Ε.Ο.Α.). Η απόφασηΣύμφωνα με την πρόσφατη απόφαση του ΥΠΕΝ για την ΤΕΠΕΜ, ο εργοταξιακός χώρος αφορά σε εγκαταστάσεις γραφείων, που θα εξυπηρετήσουν τη φάση κατασκευής του Υποέργου Β, στην Π.Ε. Ρεθύμνης, ο οποίος χωροθετείται εξ ολοκλήρου σε μη δασική έκταση, παραπλεύρως της επαρχιακής οδού 13 (Ρεθύμνου – Ζαρού). Το εμβαδό του εργοταξιακού χώρου ανέρχεται σε 3.207 τ.μ. Για την εγκατάσταση του εργοταξίου δεν προβλέπονται χωματουργικές διαμορφώσεις εντός του χώρου, παρά μόνο τοπικές, ενδεχομένως, εξομαλύνσεις για την έδραση των οικίσκων/container, των δεξαμενών και την είσοδο των οχημάτων. Για την έδραση των οικίσκων/container, αλλά και όπου απαιτείται στεγάνωση του δαπέδου έδρασης, θα πραγματοποιηθεί, τοπικά, σκυροδέτηση δαπέδου ή τσιμεντόστρωση. Το εργοτάξιο θα χρησιμοποιηθεί για να εξυπηρετήσει όλες τις επί τόπου διοικητικές λειτουργίες της αναδόχου εταιρείας, κατά τη φάση κατασκευής. Οι εγκαταστάσεις θα περιλαμβάνουν: – Φυλάκιο εισόδου με προκατασκευασμένο οικίσκο.– Χώρο γραφείων με container ενδεικτικών διαστάσεων 10 m x 36 m = 360 m2, επί σκυροδετημένης επιφάνειας. Εφόσον απαιτηθούν περισσότερες θέσεις εργασίας, θα τοποθετηθεί δεύτερο container επί του προηγουμένου. Θα περιλαμβάνει τις αναγκαίες εγκαταστάσεις υγιεινής (κουζίνα, WC) για την εξυπηρέτηση του προσωπικού του εργοταξίου και το αναγκαίο ιατρείο πρώτων βοηθειών.– Εργαστήριο: σε διαμορφωμένη έκταση από σκυρόδεμα, θα τοποθετηθεί προκατασκευασμένος οικίσκος ή container ενδεικτικών διαστάσεων 10 m x 10 m = 100 m2, στον οποίο θα στεγαστεί το εργαστήριο, όπου θα πραγματοποιούνται ποιοτικές δοκιμές (ενδεικτικά και μη περιοριστικά: σκυροδέματος, εδαφολογικών χαρακτηριστικών, κ.λπ.).– Αποθήκη υλικών και εξοπλισμού: Πρόκειται για κλειστή αποθήκη (λυόμενη μεταλλική κατασκευή ή container), ενδεικτικών διαστάσεων 10 m x 14 m =140 m2, όπου θα φυλάσσονται υλικά που δεν δύναται να είναι εκτεθειμένα στις καιρικές συνθήκες.– Θέσεις στάθμευσης συμβατικών και βαρέων οχημάτων. Για την ηλεκτροδότηση των εγκαταστάσεων θα γίνει σύνδεση στο υφιστάμενο δίκτυο της Δ.Ε.Η., που διέρχεται δίπλα από το εργοτάξιο. Για λόγους ασφαλείας, σε περίπτωση βλάβης, δύναται να υπάρξει και να λειτουργήσει εφεδρική εγκατάσταση γεννήτριας με τον συναφή ηλεκτρολογικό εξοπλισμό. Ακόμη, θα εγκατασταθεί σύστημα πυρόσβεσης (πυροσβεστήρες ξηράς κόνεως, αφρού, κ.λπ., κατά περίπτωση) σε όλους τους επιμέρους χώρους του εργοταξίου. Η προσπέλαση θα πραγματοποιείται, όπως και σήμερα, από την υφιστάμενη επαρχιακή οδό Ρεθύμνου – Ζαρού, χωρίς να απαιτούνται νέες διανοίξεις ή παρακάμψεις. Υπενθυμίζεται ότι τον Οκτώβριο του 2024 το υπουργείο Ανάπτυξης έδωσε το «πράσινο φως» με την άδεια εγκατάστασης του υβριδικού σταθμού παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας στο φράγμα ποταμών Αμαρίου. Παράλληλα, στις 17 Οκτωβρίου 2024 συστάθηκε η «Αμάρι Ενεργειακή Μ.Α.Ε.», με αρχικό μετοχικό κεφάλαιο 100.000 ευρώ, η οποία αναμένεται να τρέξει τη δημιουργία του έργου. Με βάση απόφαση της Γενικής Συνέλευσης των μετόχων της εταιρείας, το Νοέμβριο του 2024, το νέο Διοικητικό Συμβούλιο είναι πενταμελές και αποτελείται από τους Μ. Βερροιόπουλο (Πρόεδρος), Π. Δρυμωνίτου (Δ. Σύμβουλος), και Γ. Αγραφιώτη, Εμ. Φαφαλιό και Ηλ. Παιζάνη ως μέλη. Τι προβλέπει το projectΜε βάση τη νέα Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων (ΜΠΕ) Τροποποίησης, το έργο θα είναι συνολικής ισχύος 131,6 MW, έναντι 161,1 MW που προέβλεπε το αρχικό σχέδιο, και θα περιλαμβάνει: Α. Τον ΑΣΠΗΕ συνολικής ισχύος 81,6 MW (43,2 MW και 38,4 MW) στις θέσεις «Φρούδια – Λυγιάς – Πλατύβολο» και «Τρούλα – Χαλκιάς – Κορφή»,του Δήμου Σητείας, Π.Ε. Λασιθίου, ο οποίος με τη σειρά του θα περιλαμβάνει:– 17 Ανεμογεννήτριες στην πρώτη θέση και 8 στη δεύτερη, ονομαστικής ισχύος 4,8 MW εκάστη.– Βελτίωση στην επαρχιακή οδό «Μονή Τοπλού» περίπου 0,85 χλμ,– Βελτίωση της υφιστάμενης δασικής οδοποιίας, μήκους 4,86 χλμ περίπου, συντήρηση υφιστάμενης οδοποιίας 0,65 χλμ και διάνοιξη οδοποιίας μήκους 13,87 χλμ περίπου, για τις ανάγκες πρόσβασης στις θέσεις του ΑΠ “Φρούδια-Λυγιάς – Πλατύβολο”,– Βελτίωση της υφιστάμενης δασικής οδοποιίας, μήκους 0,2 χλμ, περίπου, συντήρηση υφιστάμενης οδοποιίας 0,71 χλμ, περίπου, και διάνοιξη οδοποιίας μήκους 5,27 χλμ περίπου, για τις ανάγκες πρόσβασης στις θέσεις του ΑΠ “Τρούλα-Χαλκιάς-Κορφή”,– Κέντρο ελέγχου το οποίο θα βρίσκεται σε επιφάνεια οικοπέδου 4.000 τ.μ.– Υπόγεια γραμμή μέσης τάσης (Μ.Τ.) 20 kV (13,65 χλμ περίπου) για την ηλεκτρική διασύνδεση των Α/Γ με το κέντρο ελέγχου,– Υπόγεια γραμμή μέσης τάσης κέντρου ελέγχου με Υ/Σ (0,42 χλμ, περίπου),– Νέο υποσταθμό ανύψωσης Μ.Τ. σε Υ.Τ. (Υ/Σ) στη θέση “Ζηρού”,– Γραμμή μεταφοράς ηλεκτρικής ενέργειας υψηλής τάσης (Γ.Μ.Υ.Τ.) 150 kV μήκους 13 χλμ, περίπου, (εκ των οποίων τα 5,8 χλμ είναι εναέρια και τα 7,2 χλμ υπόγεια), η οποία συνδέει τον Υ/Σ με
Η παγκόσμια θερμοκρασία αυξάνεται με σοβαρές επιπτώσεις για τον πλανήτη
Νέα μελέτη από το Πανεπιστήμιο του Αϊντάχο και το Πανεπιστήμιο του Κολοράντο αποκαλύπτει ότι η υπερθέρμανση του πλανήτη οδηγεί σε ξηρές περιόδους που επηρεάζουν τα εδάφη που χάνουν μεγάλους όγκους νερού. Η Γη θα διψάει ακόμα περισσότερο όσο το ανεβαίνει η θερμοκρασία. Σύμφωνα με τους επιστήμονες Μίτπαλ Κουκάλ και Μάικ Χόμπινς, επινοώντας έναν νέο όρο, περιγράφουν το φαινόμενο, κάνοντας λόγο για «κύματα δίψας» που αναμένεται να απειλήσουν πρωτίστως τους γεωργούς, καθώς βασίζονται στο νερό για τις καλλιέργειές τους. Συγκεκριμένα ως «κύμα δίψας» ορίζονται τρεις συνεχείς ζεστές, ξηρές, ηλιόλουστες ημέρες κατά τις οποίες η ατμόσφαιρα αντλεί περισσότερο νερό από φυτά, εδάφη και υδάτινες οδούς. Παραπέμπουν σε έναν συνδυασμό παραγόντων που αυξάνουν τη ζήτηση εξάτμισης, συμπεριλαμβανομένης της θερμοκρασίας, της ταχύτητας του ανέμου και της ηλιοφάνειας, που αποτυπώνει σε ποιο βαθμό είναι «διψασμένη» είναι η ατμόσφαιρα της Γης ή το πόσο εύκολα απορροφά την υγρασία από τα φυτά, το έδαφος και τα υδάτινα σώματα. Οι ερευνητές ανέλυσαν δεδομένα τεσσάρων δεκαετιών παρατήρησης του φαινομένου στις ΗΠΑ. Διαπίστωσαν ότι, από το 1980, τα «κύματα δίψας» είχαν γίνει κατά 7% πιο παρατεταμένα, κατά 17% πιο έντονα και κατά 23% συχνότερα. Το φαινόμενο καταγράφηκε κατά μέσο όρο 2,9 φορές κατά τη διάρκεια της καλλιεργητικής περιόδου από τον Απρίλιο έως τον Οκτώβριο με μέση 4ημερη διάρκεια. Η μεγαλύτερη διάρκεια ανήλθε σε 17 ημέρες και η μεγαλύτερη συχνότητα ήταν 20 φορές ανά εποχή, ενώ μειώνεται προφανώς η πιθανότητα μία περιοχή να μη βιώσει καθόλου «κύμα δίψας» κατά τη διάρκεια του έτους. Επισημαίνεται ότι περισσότερα «κύματα δίψας» οδηγούν σε καλλιέργειες που θα χρειαστούν περισσότερο νερό, με το τρέχον σύστημα άρδευσης πιθανώς να μην είναι σε θέση να ανταποκριθεί στις ανάγκες. Υπογραμμίζεται επίσης ότι η κατανόηση του φαινομένου μπορεί να παρέχει πολύτιμες πληροφορίες, ώστε οι αγρότες να μπορούν να διαχειριστούν καλύτερα τους υδάτινους πόρους και να ενισχύσουν τις αποδόσεις των καλλιεργειών τους. Υπό αυτή την έννοια η έρευνα προς αυτή την κατεύθυνση είναι πολύτιμη, ιδίως παρατηρείται αύξηση της θερμοκρασίας και γενικώς το κλίμα συνεχίζει να θερμαίνεται.
Κέντρα δεδομένων και λειψυδρία: Μια αναδυόμενη περιβαλλοντική απειλή
Σύμφωνα με έρευνα του οργανισμού SourceMaterial και της εφημερίδας Guardian, μεγάλες τεχνολογικές εταιρείες, όπως η Amazon, η Google και η Microsoft επεκτείνουν τα κέντρα δεδομένων τους σε περιοχές με σοβαρό πρόβλημα λειψυδρίας. Με την υποστήριξη κυβερνήσεων, δρομολογείται η δημιουργία εκατοντάδων εγκαταστάσεων στη Βόρεια και Νότια Αμερική, την Ευρώπη, την Ασία, την Αφρική και την Αυστραλία. Παρότι τα κέντρα δεδομένων προορίζονται για την αποθήκευση δεδομένων και την εκπαίδευση μοντέλων τεχνητής νοημοσύνης είναι αναγκαίες μεγάλες ποσότητες νερού για την ψύξη τους. Εγκαταστημένες συνήθως στην ενδοχώρα, ώστε να αποφεύγεται η φθορά από θαλάσσια υγρασία, οι ακριβείς τοποθεσίες τους παραμένουν συχνά απόρρητες. Έχουν εντοπιστεί 38 τέτοιες εγκαταστάσεις σε άνυδρες περιοχές, ενώ πρόκειται να ανεγερθούν άλλες 24. Έχουν ήδη χαρτογραφηθεί 632 κέντρα παγκοσμίως, με το 78% αυτών να επεκτείνεται λόγω της αυξημένης ανάγκης για cloud υπηρεσίες και τεχνητή νοημοσύνη. Η Microsoft αποκάλυψε ότι το 2023, το 42% του νερού που χρησιμοποίησε προήλθε από περιοχές με λειψυδρία, ενώ το αντίστοιχο ποσοστό για τη Google ήταν 15%, ενώ η Amazon δεν έχει δώσει στοιχεία. Ωστόσο όλες οι εταιρείες επεκτείνονται σε ορισμένες από τις πιο ξηρές περιοχές του πλανήτη. Σημειώνεται ότι στην ισπανική Αραγονία, η Amazon χτίζει τρία νέα κέντρα που θα χρησιμοποιούν σχεδόν 756.000 κυβικά μέτρα νερού τον χρόνο — ποσότητα ικανή να αρδεύσει περίπου 230 εκτάρια καλλιεργειών. Επισημαίνεται ακόμη ότι η συνολική χρήση νερού είναι ακόμη μεγαλύτερη, εάν συνυπολογιστεί το νερό που απαιτείται για παραγωγή ενέργειας. Η Ωρόρα Γκόμεζ από την οργάνωση “Tu Nube Seca Mi Río” προειδοποιεί ότι οι εγκαταστάσεις χρησιμοποιούν υπερβολικούς φυσικούς πόρους, καλώντας σε προσωρινή αναστολή αδειών για νέα κέντρα στην Ισπανία. Οι εταιρείες, όπως η Amazon, προτάσσουν περιβαλλοντικούς στόχους, υπογραμμίζοντας μάλιστα όπως η συγκεκριμένη ότι επιδιώκει να καταστεί «θετική στο νερό» έως το 2030, δηλώνοντας ότι ήδη αντισταθμίζει το 41% της κατανάλωσης σε μη βιώσιμες περιοχές, παρότι εκφράζονται ισχυρές αμφιβολίες για την ειλικρίνεια των προθέσεων αυτών. Έχει μάλιστα ανακοινώσει ότι θα συνδράμει τους αγρότες στην Αραγονία προκειμένου να μειώσουν την κατανάλωση μέσω εργαλείων τεχνητής νοημοσύνης. Σημειώνει ακόμη ότι όλες οι εγκαταστάσεις δεν απαιτούν συνεχή χρήση νερού για ψύξη, αναγνωρίζοντας προφανώς τη σημασία της εξοικονόμησης υδάτινων πόρων. Όσο για τις Microsoft και Google φαίνεται να έχουν δεσμευτεί ότι θα γίνουν «θετικές στο νερό» μέχρι το 2030 μέσω εξοικονόμησης και αναπλήρωσης. Σύμφωνα με έρευνα, ένα από τα νέα κέντρα της Google στην πόλη Μέσα έχει αδειοδοτηθεί για κατανάλωση 5,5 εκατομμυρίων κυβικών μέτρων νερού ετησίως, ποσότητα αντίστοιχη με τις ετήσιες ανάγκες 23.000 κατοίκων. Στις Ηνωμένες Πολιτείες, η Google πρωτοστατεί στην επέκταση σε περιοχές με λειψυδρία, με επτά λειτουργικά κέντρα και έξι υπό κατασκευή, ενώ ισχυρίζεται ότι δεν θα χρησιμοποιήσει όλη την ποσότητα, εφόσον σχεδιάζει να βασιστεί σε σύστημα αερόψυξης. Το Bloomberg ανέφερε πρόσφατα ότι η Microsoft ακύρωσε ορισμένα σχέδια για νέα κέντρα και σχεδιάζει εγκαταστάσεις «μηδενικού νερού». Παράλληλα, η εταιρεία ετοιμάζεται να επεκτείνει τη χρήση αερόψυξης, χωρίς όμως να παρέχει λεπτομέρειες για την υιοθετηθείσα στρατηγική της.
Τα πέντε σενάρια για την απανθρακοποίηση της Ευρώπης
Από Ιωάννα Κωσταδήμα Καθώς η Ευρωπαϊκή Επιτροπή οριστικοποιεί τη νομοθετική της πρόταση για μείωση κατά 90% των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου έως το 2040, μια νέα έκθεση του Oxford Institute for Energy Studies (OIES) έρχεται να ρίξει φως στις πραγματικές διαστάσεις του στόχου. Με τίτλο «Decarbonisation in Europe: Modelling Economic Feasibility and the Glidepath for Gas», η μελέτη επιχειρεί να δώσει απαντήσεις στο πώς μπορεί να επιτευχθεί η πλήρης απαλλαγή από τις εκπομπές έως το 2050, ποιο είναι το κόστος, ποιες τεχνολογίες χρειάζονται, και – το κρίσιμο – ποιος θα είναι ο ρόλος του φυσικού αερίου σε αυτή τη μετάβαση. Χρησιμοποιώντας το ενεργειακό μοντέλο EFOM (Energy Futures Optimisation Model), το OIES εξετάζει πέντε διαφορετικά σενάρια για την πορεία της ΕΕ προς την απανθρακοποίηση. Τρία από αυτά βασίζονται σε διαφορετικές παραδοχές για την τιμή των εκπομπών άνθρακα: Baseline, High Carbon Price και Low Carbon Price. Τα άλλα δύο, το Linear Path to Net Zero και το Accelerated Path to Net Zero, ενσωματώνουν πολιτικά προκαθορισμένους κλιματικούς στόχους – με ήπιο ή ταχύ ρυθμό απαλλαγής. Το βασικό συμπέρασμα της μελέτης είναι ότι η πλήρης απαλλαγή είναι τεχνικά εφικτή, αλλά το πώς επιλέγει κανείς να φτάσει σε αυτή την κατάσταση έχει τεράστιες επιπτώσεις στο κόστος και στη λειτουργία του ενεργειακού συστήματος. Το σενάριο του επιταχυνόμενου μηδενισμούΤο πιο φιλόδοξο από τα πέντε σενάρια προσομοιώνει την πορεία που εισηγήθηκε η Ευρωπαϊκή Επιτροπή: 55% μείωση εκπομπών έως το 2030, 90% έως το 2040 και net zero έως το 2050. Ωστόσο, το τίμημα είναι εντυπωσιακά υψηλό. Το οριακό κόστος απαλλαγής – δηλαδή το κόστος για να μειωθεί κατά μία επιπλέον μονάδα CO₂ – φτάνει το 2040 τα 17.246 ευρώ ανά τόνο, ποσό εκτός κλίμακας σε σχέση με την υφιστάμενη αγορά ρύπων της ΕΕ (ETS), η οποία κινείται γύρω στα 60–100 ευρώ. Το μέσο κόστος απαλλαγής (δηλαδή ο μέσος όρος για όλη την περίοδο) φτάνει τα 2.499 ευρώ/τόνο το 2040.Αυτά τα νούμερα δείχνουν ότι οι τεχνολογίες που απαιτούνται για την εξάλειψη των τελευταίων εκπομπών είναι εξαιρετικά ακριβές ή μη ώριμες. Επειδή οι φθηνές λύσεις έχουν ήδη εξαντληθεί (όπως η υποκατάσταση του λιγνίτη), η μετάβαση σε κλάδους όπως η βαριά βιομηχανία, η γεωργία ή η αεροπλοΐα, απαιτεί δαπανηρές λύσεις – πολλές φορές χωρίς προηγούμενη εμπορική εφαρμογή. Παρότι το κόστος υποχωρεί μετά το 2040, καθώς ωριμάζουν κάποιες τεχνολογίες, η συνολική επένδυση είναι τεράστια. Η γραμμική πορεία ως λύση μετριοπάθειαςΤο πιο ισορροπημένο σενάριο είναι αυτό της γραμμικής πορείας προς το net zero. Εδώ, η ΕΕ πετυχαίνει 76% μείωση εκπομπών έως το 2040 και μηδενισμό έως το 2050, αλλά με σταθερό, κατανεμημένο ρυθμό μείωσης. Το αποτέλεσμα είναι οριακό κόστος 420 ευρώ/τόνο το 2040 και 1.944 ευρώ/τόνο το 2050, ενώ το μέσο κόστος μέχρι το τέλος της περιόδου παραμένει πολύ χαμηλότερο – μόλις 271 ευρώ/τόνο. Το σενάριο αυτό δεν στηρίζεται σε σοκ στην αγορά ή βίαιες παρεμβάσεις. Αντίθετα, επιτρέπει τον σταδιακό μετασχηματισμό των τομέων τελικής κατανάλωσης (μεταφορές, κτίρια, βιομηχανία), την ανάπτυξη υποδομών υδρογόνου, και την ομαλή απόσυρση του φυσικού αερίου. Η μελέτη εξετάζει επίσης τρία σενάρια που βασίζονται αποκλειστικά στην τιμολόγηση των εκπομπών άνθρακα ως βασικό πολιτικό εργαλείο. Στο σενάριο Baseline, το οποίο προσομοιώνει τη συνέχιση της υφιστάμενης πολιτικής χωρίς νέες μεγάλες παρεμβάσεις, οι εκπομπές μειώνονται κατά 84% έως το 2050. Το οριακό κόστος απαλλαγής φτάνει τα 318 ευρώ ανά τόνο, ενώ το μέσο κόστος περιορίζεται μόλις στα 116 ευρώ, γεγονός που καταδεικνύει την οικονομική αποδοτικότητα μιας πολιτικής ήπιας μετάβασης. Ωστόσο, η κατανάλωση φυσικού αερίου παραμένει υψηλή – 291 δισ. κυβικά μέτρα (bcm) το 2050 – με περίπου το 60% αυτής της ποσότητας να κατευθύνεται στην παραγωγή μπλε υδρογόνου μέσω μεθανίου και τεχνολογιών CCS. Στο σενάριο High Carbon Price, η τιμή άνθρακα φτάνει τα 445 ευρώ/τόνο το 2050, προσφέροντας ελαφρώς μεγαλύτερη μείωση εκπομπών, που αγγίζει το 86%. Ωστόσο, η επίδραση της υψηλής τιμής είναι περιορισμένη, καθώς δεν συνοδεύεται από συμπληρωματικές πολιτικές όπως επενδύσεις σε υποδομές ή αλλαγές στον ενεργειακό σχεδιασμό, με αποτέλεσμα η συνολική διαφορά από το Baseline να είναι σχετικά μικρή. Αντιθέτως, στο σενάριο Low Carbon Price, όπου η τιμή άνθρακα παραμένει χαμηλή (114 ευρώ/τόνο το 2050), η μείωση εκπομπών περιορίζεται σημαντικά, μόλις στο 68%, και η χρήση φυσικού αερίου παραμένει σχεδόν αμετάβλητη. Το 2050, η συνολική κατανάλωση φτάνει τα 370 bcm, πολύ κοντά στα 407 bcm του 2023, αποτυπώνοντας τη χαμηλή ελαστικότητα της ζήτησης έναντι των ρυθμιστικών σημάτων της αγοράς, όταν αυτά είναι ανεπαρκώς ισχυρά. Ο ρόλος του φυσικού αερίου και το υδρογόνοΗ κατανάλωση φυσικού αερίου ακολουθεί πολύ διαφορετικές πορείες ανάλογα με το σενάριο, αντανακλώντας τη δυναμική που έχει το καύσιμο αυτό όχι μόνο ως πηγή ηλεκτροπαραγωγής, αλλά και ως δομικό στοιχείο στην παραγωγή υδρογόνου και στις τελικές χρήσεις ενέργειας. Στα σενάρια Baseline και High Carbon Price, όπου δεν επιβάλλεται υποχρεωτικός μηδενισμός εκπομπών, το φυσικό αέριο παραμένει ενεργό μέρος του ενεργειακού μείγματος. Το 2050, πάνω από 60% της ζήτησης φυσικού αερίου αφορά την παραγωγή μπλε υδρογόνου, δηλαδή υδρογόνου που προέρχεται από μεθάνιο με δέσμευση και αποθήκευση διοξειδίου του άνθρακα (CCS). Η επιλογή αυτή προκρίνεται ως μια ρεαλιστική εναλλακτική για δύσκολους τομείς, καθώς αξιοποιεί υφιστάμενες υποδομές, έχει χαμηλότερο κόστος σε σχέση με το πράσινο υδρογόνο και μπορεί να αναπτυχθεί ταχύτερα. Αντιθέτως, στα σενάρια Linear και Accelerated Path to Net Zero, ο ρόλος του μπλε υδρογόνου περιορίζεται δραστικά. Ο λόγος είναι τεχνικός αλλά κρίσιμος: ακόμη και με χρήση CCS, το μπλε υδρογόνο αφήνει πίσω του υπολειμματικές εκπομπές. Αυτές καθιστούν προβληματική τη χρήση του σε περιβάλλον που στοχεύει μηδενικές εκπομπές έως το 2050. Έτσι, τα μοντέλα ωθούνται στην προτίμηση του πράσινου υδρογόνου, δηλαδή υδρογόνου που παράγεται μέσω ηλεκτρόλυσης με χρήση ηλεκτρικής ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές. Αν και το κόστος του πράσινου υδρογόνου είναι ακόμη υψηλότερο, θεωρείται η μόνη λύση χωρίς άνθρακα για την τελική φάση της μετάβασης. Ωστόσο, ο πραγματικός «σκληρός πυρήνας» του φυσικού αερίου είναι η τελική χρήση: θέρμανση σε κατοικίες, θερμικές διεργασίες στη βιομηχανία, καύσιμο σε βαρέα οχήματα και άλλες ενεργειακές χρήσεις που απαιτούν υψηλή θερμοκρασία ή δυσκολεύονται να ηλεκτροποιηθούν. Η έκθεση δείχνει ότι η απαλλαγή σε αυτούς τους τομείς είναι ιδιαίτερα αργή και δύσκολη, ιδίως σε σενάρια όπου δεν δίνονται ισχυρά οικονομικά σήματα. Χαρακτηριστικό είναι το παράδειγμα του Low Carbon Price,
Καμπανάκι από EEA: Τριπλή περιβαλλοντική κρίση, απειλείται το 81% των οικοτόπων
Από Μαρία Τσίρμπα Με την κλιματική αλλαγή να αποτελεί πλέον πραγματικότητα και όχι μια μακρινή απειλή, η ενίσχυση της σύνδεσης ολόκληρης της κοινωνίας με τη φύση δεν ήταν ποτέ πιο κρίσιμη. Η απώλεια της βιοποικιλότητας, η υποβάθμιση του περιβάλλοντος, και τα ακραία καιρικά φαινόμενα (καύσωνες, πλημμύρες, ξηρασίες κλπ) είναι μόνο μερικές από τις επιπτώσεις των δραματικών αλλαγών που βιώνει ολοένα και πιο συχνά ο πλανήτης στην εποχή μας. Για τον λόγο αυτό, η προστασία της φύσης απαιτεί κάτι παραπάνω από απλές πολιτικές πρωτοβουλίες. Απαιτεί την ενεργό συμμετοχή όλων των κοινωνικών φορέων, από τους πολίτες και τις επιχειρήσεις μέχρι τις κυβερνήσεις σε παγκόσμιο επίπεδο. Στο πλαίσιο αυτό, η πρόσφατη έκθεση του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Περιβάλλοντος (EEA) με τίτλο «Ενίσχυση της δέσμευσης της κοινωνίας με τη φύση» εξετάζει πώς οι διαφορετικές κοινωνικές ομάδες αντιλαμβάνονται την αξία της φύσης, αναδεικνύοντας, ταυτόχρονα, τη σημασία της συνεργασίας για την αποτελεσματική αντιμετώπιση των προκλήσεων της διατήρησης της βιοποικιλότητας. Οι διαφορετικές οπτικέςΜία από τις βασικές προκλήσεις για την προώθηση της μεγαλύτερης κοινωνικής δέσμευσης με τη φύση είναι η αναγνώριση ότι οι άνθρωποι αντιλαμβάνονται τη φύση με διαφορετικούς τρόπους. Ειδικότερα, υπάρχουν τρεις πρωταρχικοί τρόποι με τους οποίους οι άνθρωποι αντιλαμβάνονται και εκτιμούν τη φύση: 1. Φύση για τη φύση: η φύση εκτιμάται για την εγγενή της αξία και για ό,τι κάνει για τα οικοσυστήματα. 2. Φύση για την κοινωνία: η φύση εκτιμάται για τα οφέλη και τις υπηρεσίες που παρέχει στους ανθρώπους, όπως η στήριξη της γεωργίας, η ρύθμιση του κλίματος και η ενίσχυση της ανθρώπινης ευημερίας. 3. Φύση ως πολιτισμός: η φύση εκτιμάται για την πολιτιστική της σημασία, συμπεριλαμβανομένων των συναισθηματικών και ιστορικών δεσμών που έχουν τα άτομα και οι κοινότητες με το τοπίο και τα είδη. Ας πάρουμε για παράδειγμα τα δάση: Από την οπτική της φύσης για τη φύση, τα δάση θεωρούνται ζωτικοί βιότοποι για κοινά αλλά και σπάνια είδη, όπως έντομα, φυτά, πουλιά και θηλαστικά. Από την άλλη, όταν η φύση εκτιμάται για τα οφέλη που προσφέρει στην κοινωνία, τα δάση αναγνωρίζονται για τα προϊόντα και τις υπηρεσίες που παρέχουν, όπως η ξυλεία, τα μανιτάρια, η ρύθμιση του κλίματος και η προστασία από πλημμύρες και χιονοστιβάδες. Τέλος, από την πλευρά της φύσης ως πολιτισμού, τα δάση λειτουργούν ως τόποι αναψυχής και χαλάρωσης, ενώ αποτελούν πηγή πολιτιστικής και πνευματικής σύνδεσης για τους ανθρώπους. Αυτές οι διαφορετικές αντιλήψεις για τη φύση δείχνουν πόσο σημαντικό είναι να συνεργαστούμε όλοι μαζί — κυβερνήσεις, επιχειρήσεις και πολίτες — για να προωθήσουμε μια πιο ολοκληρωμένη και ουσιαστική προσέγγιση στη διατήρηση του φυσικού μας περιβάλλοντος. Αυτή η συνεργασία αποτελεί τον πυρήνα της στρατηγικής της ΕΕ για τη βιοποικιλότητα έως το 2030, καθώς και του κανονισμού για την αποκατάσταση της φύσης. Η αξία της βιοποικιλότηταςΣε έναν κόσμο που εξελίσσεται με τρομερή ταχύτητα και συνεχώς αυξάνει τις ανάγκες του, η φύση παραμένει το θεμέλιο πάνω στο οποίο στηρίζεται η ίδια η ύπαρξή μας. Ωστόσο, όσο οι ανθρώπινες δραστηριότητες επεκτείνονται και εντείνονται, η ίδια η ζωή που υποστηρίζει τον πλανήτη μας κινδυνεύει να διαταραχθεί ανεπανόρθωτα. Τα δεδομένα του 2020 από τον Ευρωπαϊκό Οργανισμό Περιβάλλοντος (EEA) είναι αδιάψευστα: το 81% των προστατευόμενων οικοτόπων, το 39% των προστατευόμενων πτηνών και το 63% των άλλων προστατευόμενων ειδών στην ΕΕ βρίσκονται σήμερα σε ανεπαρκή ή, ακόμη χειρότερα, σε κακή κατάσταση. Αυτή η εικόνα δεν είναι απλώς ανησυχητική—είναι μια κλήση αφύπνισης. Η βιοποικιλότητα, που κάποτε θεωρούσαμε δεδομένη, βρίσκεται σε έναν επικίνδυνο δρόμο, με συνέπειες που δεν αφορούν μόνο τη φύση, αλλά και την ίδια την ευημερία μας. Σήμερα, η απώλεια της βιοποικιλότητας συνδυάζεται με την κλιματική αλλαγή και τη ρύπανση για να δημιουργήσει τη λεγόμενη «τριπλή πλανητική κρίση», με την ανάγκη για δράση να είναι πιο επιτακτική από ποτέ. Προσπάθειες όπως το Παγκόσμιο Πλαίσιο για τη Βιοποικιλότητα του Κουνμίνγκ-Μοντρεάλ και η στρατηγική της ΕΕ για τη βιοποικιλότητα παρέχουν έναν οδικό χάρτη για την αντιμετώπιση αυτών των ζητημάτων, αλλά η εφαρμογή παραμένει μια σημαντική πρόκληση. Τι πρέπει να γίνει σε συλλογικό επίπεδοΗ αναγνώριση του προβλήματος είναι μόνο το πρώτο βήμα. Για να μετατραπεί η θεωρητική γνώση σε ουσιαστική αλλαγή, η κυβερνητική δράση είναι καίριας σημασίας. Στην Ευρώπη, η Ευρωπαϊκή Πράσινη Συμφωνία προσφέρει ένα παράδειγμα για το πώς η διατομεακή ολοκλήρωση των πολιτικών μπορεί να συμβάλει στην επίτευξη περιβαλλοντικής βιωσιμότητας, συνδυάζοντας στρατηγικές για τη γεωργία, την κλιματική αλλαγή και τη διατήρηση της φύσης. Όμως, η εφαρμογή των πολιτικών αυτών, όσο ισχυρές κι αν είναι, δεν είναι αρκετή χωρίς την ενεργό συμμετοχή της κοινωνίας. Στην πραγματικότητα, όπως επισημαίνει ο EEA, η επιτυχία απαιτεί, επίσης, την ενίσχυση των ρυθμιστικών πλαισίων, την παροχή οικονομικών κινήτρων και τη στήριξη εκπαιδευτικών και κοινωνικών πρωτοβουλιών που ενδυναμώνουν τους πολίτες και τις τοπικές κοινότητες στον αγώνα για τον περιορισμό των επιπτώσεων της κλιματικής αλλαγής. Επιπλέον, σύμφωνα με την έκθεση, για να κινητοποιηθεί ευρύτερη συμμετοχή, πρέπει να δημιουργηθεί ένα κοινό όραμα, να διασφαλιστεί η μακροχρόνια δυναμική των έργων, να καθοριστούν ξεκάθαροι συνεργατικοί στόχοι και να εξασφαλιστεί βιώσιμη χρηματοδότηση. Ο πλανήτης μάς χρειάζεται πιο πολύ από ποτέ και η ευθύνη μας για την προστασία του καθορίζει το μέλλον όλων των ειδών, συμπεριλαμβανομένου του δικού μας. Όπως σοφά είπε, πριν δύο ολόκληρους αιώνες, και ο θρυλικός αρχηγός της φυλής των Σουαμισχ, Chief Seattle, που ζούσε στον βορειοδυτικό Ειρηνικό των ΗΠΑ «Η γη δεν ανήκει στον άνθρωπο, ο άνθρωπος ανήκει στη γη». Πηγή: energygame.gr
Μείωση ρύπων στη Θεσσαλονίκη
Σύμφωνα με στοιχεία των σταθμών μέτρησης του Εθνικού Δικτύου Παρακολούθησης Ατμοσφαιρικής Ρύπανσης (ΕΔΠΑΡ) της Περιφέρειας Κεντρικής Μακεδονίας, προκύπτοντα από τα συγκριτικά στοιχεία για την εξέλιξη των βασικών αέριων ρύπων στην ατμόσφαιρα της πόλης (αιωρούμενα σωματίδια PM10, διοξείδιο του αζώτου ΝΟ2), για την περίοδο Δεκεμβρίου 2022 – Φεβρουάριου 2025Η, η έναρξη της βασικής γραμμής του μετρό και η κυκλοφορία των ηλεκτροκίνητων λεωφορείων συνέβαλαν καθοριστικά στη μείωση των αέριων ρύπων στη Θεσσαλονίκη. Τα στοιχεία δόθηκαν από τον αντιπεριφερειάρχη Θεσσαλονίκης, Κώστα Γιουτίκα, στο πλαίσιο της συνεδρίασης της Μητροπολιτικής Επιτροπής Θεσσαλονίκης, ενώ επισημάνθηκε ότι η έναρξη των εργασιών του Flyover δεν προκάλεσε ιδιαίτερα προβλήματα, ιδιαίτερα μετά τη λήψη των μέτρων αστυνόμευσης από τη Διεύθυνση Τροχαίας. Αναλύοντας διεξοδικότερα τα στοιχεία της τελευταίας τριετίας από τους σταθμούς μέτρησης στην Αγίας Σοφίας (κέντρο), την Καλαμαριά (ανατολικά) και το Κορδελιό (δυτικά), υπογραμμίστηκε ότι τα αιωρούμενα σωματίδια ΡΜ10 προέρχονται, κυρίως, από την καύση στερεών καυσίμων για οικιακή θέρμανση και βιομηχανικές δραστηριότητες, ενώ κύρια πηγή του διοξειδίου του αζώτου ενοχοποιεί ιδιωτικές μετακινήσεις και μεταφορές. «Όπως προκύπτει από τα συγκριτικά στοιχεία, η ολοκλήρωση των έργων του μετρό και ο εκσυγχρονισμός των μέσων μαζικής μεταφοράς, που ζητούσαμε επίμονα την τελευταία πενταετία, συμβάλουν δραστικά στον περιορισμό, όχι στην εξάλειψη, των υψηλών συγκεντρώσεων ρύπων στην ατμόσφαιρα και υπάρχει γενικότερα μια τάση καθοδικής πορείας των τιμών τον Φεβρουάριο του 2025, συγκριτικά με τους αντίστοιχους μήνες τα προηγούμενα χρόνια», σημείωσε ο αντιπεριφερειάρχης, ενώ υπενθύμισε ότι οι εργασίες κατασκευής του Flyover ξεκίνησαν στα μέσα του 2023 και η λειτουργία του μετρό τέλη Νοεμβρίου του 2024. Συγκεκριμένα οι αριθμοί για τον Δεκέμβριο του 2022, από τον σταθμό της Αγίας Σοφίας, για το διοξείδιο του αζώτου παρουσίασαν σχεδόν 48 μικρογραμμάρια ανά κυβικό μέτρο, ξεπερνώντας το μέσο επιτρεπόμενο όρο που είναι 40mg, ενώ με την έναρξη του Flyover παρατηρήθηκε «εκτόξευση» του διοξειδίου του αζώτου στο κέντρο στα 60mg, κατά τις ώρες αιχμής στην πόλη. Αντίθετα, τον Ιανουάριο και Φεβρουάριο 2024 και 2025 και με τη λήψη των μέτρων αστυνόμευσης από την Τροχαία το διοξείδιο του αζώτου στην Αγίας Σοφίας «έφτασε πλέον πολύ κοντά στο ετήσιο όριο που είναι τα 40 μικρογραμμάρια. Παρατηρείται, δηλαδή, αρχικά μια άνοδος των τιμών που μειώνονται στη συνέχεια, ενώ τα επίπεδα μέτρησης του 2025 είναι πολύ καλύτερα και από το 2022», τόνισε ο αντιπεριφερειάρχης, συγκρίνοντας τα αιωρούμενα σωματίδια, την ίδια τριετία, υπογραμμίζοντας ότι για πρώτη φορά τον Φεβρουάριο του 2025 καταγράφηκαν οι λιγότερες υπερβάσεις του μέσου ημερήσιου όρου των 50mg. Από τον σταθμό μέτρησης της Καλαμαριάς όσον αφορά το διοξείδιο του αζώτου προκύπτει ότι : «δεν παρατηρούνται σοβαρές διακυμάνσεις, γενικά κινούνται κάτω από το όριο των 40mg ανά κυβικό, ενώ η περιοχή δεν επηρεάστηκε άμεσα από το Flyover, το μετρό και τα ηλεκτρικά λεωφορεία. Επηρεάστηκε έμμεσα γιατί με την έναρξη κατασκευής της εσωτερικής περιφερειακής υπήρχε αυξημένη κίνηση στην Καλαμαριά προς το κέντρο και ανάποδα». Επιπλέον καταγράφεται μειωμένη τάση και στα αιωρούμενα σωματίδια στην ανατολική Θεσσαλονίκη. Όσο για την περιοχή του Κορδελιού, στη δυτική Θεσσαλονίκη σημειώνει: «δεν παρατηρούνται σοβαρές διακυμάνσεις στην περιοχή για το διοξείδιο του αζώτου. Υπήρχε αυξημένη κίνηση σε Εύοσμο και Κορδελιό προς ανατολική Θεσσαλονίκη, κυρίως γιατί πολλοί χρήστες Ι.Χ. έκαναν χρήση τον αστικό ιστό και όχι τον περιφερειακό», προσθέτοντας ότι πτωτική τάση καταγράφεται και στα αιωρούμενα σωματίδια, κάτω του ορίου των 50mg. Επισημαίνεται δε ότι: «Με την παρουσίαση των στοιχείων και των δεδομένων, είδαμε την επίδραση των έργων του Flyover, την επίδραση των έργων που ολοκληρώθηκαν όπως το μετρό και τα ηλεκτροκίνητα οχήματα και θα συνεχίσουμε να παρατηρούμε την εξέλιξη από τους εννέα σύγχρονους σταθμούς μέτρησης αερίων ρύπων που έχουμε στη διάθεσή μας. Επίσης, από την ιστοσελίδα της Περιφέρειας Κεντρικής Μακεδονίας μπορούν οι πολίτες να παρακολουθούν την εξέλιξη του φαινομένου καθώς βγαίνει ημερήσιο δελτίο για τους αέριους ρύπους και μια πρόγνωση των επόμενων ημερών.»