του Χάρη Φλουδόπουλου
Ο κλάδος της χαλυβουργίας βρίσκεται αντιμέτωπος με υπαρξιακή κρίση συνολικά στην ευρωπαϊκή αγορά, η οποία πλήττεται από καίρια προβλήματα όπως το υψηλό ενεργειακό κόστος, αλλά και ο διεθνής ανταγωνισμός από περιοχές που δεν επιβαρύνονται από τα αυστηρά ρυθμιστικά και περιβαλλοντικά βάρη που επωμίζονται οι ευρωπαϊκές επιχειρήσεις. Η πανευρωπαϊκή εικόνα ισχύει και για τις ελληνικές χαλυβουργίες που έχουν απομείνει σε λειτουργία, μετά τα ηχηρά λουκέτα των προηγούμενων ετών, τις μεγάλες ζημιές και τις περιπέτειες με τις τραπεζικές υποχρεώσεις, που οδηγήθηκαν σε αίσιο τέλος.
Τις προηγούμενες ημέρες μάλιστα η Ευρωπαϊκή Ένωση Χάλυβα Eurofer, σε μια κίνηση με βαρύνουσα σημασία και σε υψηλούς δραματικούς τόνους, έκρουσε τον κώδωνα του κινδύνου σημειώνοντας ότι δεν περισσεύει χρόνος, εάν θέλουμε να αναλάβουμε δράση για τη διάσωση του κλάδου.
“Έχουμε φτάσει στο σημείο μηδέν. Πόσα ακόμα εργοστάσια πρέπει να κλείσουν, θέσεις εργασίας να χαθούν και έργα απανθρακοποίησης να σταματήσουν, για να ξυπνήσουν η Ε.Ε. και τα κράτη-μέλη; Η αποβιομηχάνιση της Ευρώπης επιταχύνεται, με τον χάλυβα, την αυτοκινητοβιομηχανία, τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας και τις μπαταρίες να βρίσκονται στο χείλος του γκρεμού. Χωρίς άμεση δράση, η ευρωπαϊκή βιομηχανική βάση θα εξαφανιστεί. Καλούμε τη νέα Ευρωπαϊκή Επιτροπή και τις κυβερνήσεις της Ε.Ε. να σταματήσουν αυτή την αιμορραγία και να υιοθετήσουν άμεσα μέτρα για το εμπόριο, το CBAM, την ενέργεια και το χαλυβουργικό σκραπ, και παράλληλα να εργαστούν για μια δομική λύση που θα διατηρήσει την ανταγωνιστικότητα της βιομηχανίας μας”, δήλωσε χαρακτηριστικά ο Axel Eggert, γενικός διευθυντής της Ευρωπαϊκής Ένωσης Χάλυβα (EUROFER).
Σύμφωνα με στοιχεία που δημοσιοποίησε η Eurofer, η ευρωπαϊκή χαλυβουργία βρίσκεται σε φθίνουσα πορεία και αντιμετωπίζει δυσεπίλυτα προβλήματα:
– Η παγκόσμια υπερπαραγωγή χάλυβα έφτασε τους 551 εκατομμύρια τόνους το 2023 –τέσσερις φορές την ετήσια παραγωγή χάλυβα της Ε.Ε.– και συνεχίζει να αυξάνεται. Ο ΟΟΣΑ προβλέπει επιπλέον 157 εκατομμύρια τόνους δυναμικότητας έντασης άνθρακα μέχρι το 2026.
– Η παραγωγή χάλυβα στην Ε.Ε. έχει μειωθεί κατά 34 εκατομμύρια τόνους από το 2018, πέφτοντας στα 126 εκατομμύρια τόνους το 2023. Οι εισαγωγές καλύπτουν πλέον το 27% της αγοράς της Ε.Ε., υπονομεύοντας περαιτέρω την εγχώρια παραγωγή.
– Σχεδόν 100.000 θέσεις εργασίας στον κλάδο του χάλυβα έχουν χαθεί τα τελευταία 15 χρόνια, ενώ αναμένονται περισσότερες περικοπές.
– Η αξιοποίηση της δυναμικότητας στην Ε.Ε. έχει μειωθεί στο μη βιώσιμο 60%.
Σύμφωνα με τη Eurofer, η ευρωπαϊκή χαλυβουργία βρίσκεται σε κρίσιμο σημείο, αντιμετωπίζοντας τον κίνδυνο μη αναστρέψιμης βλάβης, εκτός αν η Ε.Ε. και τα κράτη-μέλη αναλάβουν άμεση δράση, για να εξασφαλίσουν το μέλλον της και τη μετάβαση στην πράσινη οικονομία.
Συγκεκριμένα η Eurofer καλεί στη λήψη μέτρων όπως:
– Αποφασιστική εφαρμογή των εμπορικών αμυντικών εργαλείων της Ε.Ε. και πιο ισχυρό καθεστώς δασμολόγησης, ώστε να σταματήσει η καταστροφή της αγοράς χάλυβα της Ε.Ε. από τις επιπτώσεις της παγκόσμιας υπερπαραγωγής.
– Την εφαρμογή μηχανισμού CBAM με τέτοιο τρόπο ώστε να λειτουργεί στην πράξη, διατηρώντας τις εξαγωγές χάλυβα της Ε.Ε.
– Την παροχή στη χαλυβουργία προσιτής πράσινης ενέργειας, που θα μετακυλίει τα οφέλη των ΑΠΕ στους καταναλωτές.
– Μέτρα για το σκραπ χάλυβα στην Ευρώπη, ώστε να ενισχυθεί η κυκλική οικονομία, η απανθρακοποίηση και η ενεργειακή ασφάλεια.
Χωρίς επείγουσα παρέμβαση της Ε.Ε., θα οδηγηθούμε σε πλήρη εξάρτηση από την Κίνα, τις ΗΠΑ και άλλους παγκόσμιους ανταγωνιστές, όπου οι βιομηχανίες τους ακμάζουν υπό ευνοϊκές συνθήκες. Είμαστε έτοιμοι να συνεργαστούμε με τη νέα Επιτροπή, για να αποτρέψουμε αυτή την κατάρρευση, κατέληξε ο κ. Eggert.
Οι ελληνικές εταιρείες
Το διεθνές περιβάλλον επηρεάζει και τις ελληνικές χαλυβουργίες, οι οποίες τα τελευταία χρόνια πήραν ανάσες κυρίως λόγω της ανόδου της κατασκευαστικής δραστηριότητας, την ώρα που τα δομικά προβλήματα της αγοράς, με πρώτο και κύριο το ενεργειακό, ακόμη επιβαρύνουν την ανταγωνιστικότητά τους.
Σιδενόρ
Στο πρώτο εξάμηνο του 2024 ο κλάδος χάλυβα της Viohalco εμφάνισε υποτονικές επιδόσεις λόγω της αναιμικής ζήτησης στον ευρωπαϊκό κατασκευαστικό τομέα, των αυξημένων επιτοκίων και της αύξησης των εισαγωγών από χώρες χαμηλού κόστους. Ο κύκλος εργασιών του κλάδου χάλυβα ανήλθε σε 540 εκατ. ευρώ το πρώτο εξάμηνο του 2024, έναντι 573 εκατ. ευρώ το πρώτο εξάμηνο του 2023, με ζημίες προ φόρου ύψους 21,7 εκατ. ευρώ (από ζημίες 5,1 εκατ. ευρώ το πρώτο εξάμηνο του 2023).
Κατά τη διάρκεια του πρώτου εξαμήνου του 2024, ο ευρωπαϊκός κατασκευαστικός τομέας (ο κύριος τομέας που χρησιμοποιεί χάλυβα) κατέγραψε περαιτέρω επιβράδυνση μετά την ύφεση του 2023. Η αύξηση των τιμών των δομικών υλικών, σε συνδυασμό με την έλλειψη εργατικού δυναμικού σε ορισμένες χώρες της Ε.Ε., το υψηλό κόστος ενέργειας, η αυξανόμενη οικονομική αβεβαιότητα και τα υψηλά επιτόκια ήταν παράγοντες που επηρέασαν αρνητικά την οικοδομική δραστηριότητα για έβδομο συνεχόμενο τρίμηνο.
Χαλυβουργία Ελλάδος
Το 2023 η λειτουργική κερδοφορία της εταιρείας παρέμεινε σε ικανοποιητικά επίπεδα, παρά τη συνολική πτώση πωλήσεων, αφού η μείωση των εξαγωγών της λόγω του διεθνούς οικονομικού περιβάλλοντος αντισταθμίστηκε σε μεγάλο βαθμό από τη βελτιωμένη πορεία της εγχώριας κατασκευαστικής αγοράς, στην οποία η Χαλυβουργία Ελλάδος συμμετέχει ως βασικός προμηθευτής τόσο σε έργα υποδομών στο πλαίσιο των δημόσιων επενδύσεων όσο και σε ιδιωτικά έργα.
Ο κύκλος εργασιών κατέγραψε μείωση από τα 333,34 εκατ. ευρώ στα 265,32 εκατ. ευρώ το 2022, ενώ τα μικτά κέρδη ανήλθαν σε 33,33 εκατ. ευρώ από 50,77 εκατ. ευρώ. Σημειώνεται ότι στο πλαίσιο της συμφωνίας εξυγίανσης του 2021 η εταιρεία μεταβίβασε το ακίνητό της στον Ασπρόπυργο, ενώ αναδιάρθρωσε επιτυχώς το σύνολο του τραπεζικού της δανεισμού.
Πηγή: capital.gr