Σύμφωνα με έρευνα του οργανισμού SourceMaterial και της εφημερίδας Guardian, μεγάλες τεχνολογικές εταιρείες, όπως η Amazon, η Google και η Microsoft επεκτείνουν τα κέντρα δεδομένων τους σε περιοχές με σοβαρό πρόβλημα λειψυδρίας. Με την υποστήριξη κυβερνήσεων, δρομολογείται η δημιουργία εκατοντάδων εγκαταστάσεων στη Βόρεια και Νότια Αμερική, την Ευρώπη, την Ασία, την Αφρική και την Αυστραλία.
Παρότι τα κέντρα δεδομένων προορίζονται για την αποθήκευση δεδομένων και την εκπαίδευση μοντέλων τεχνητής νοημοσύνης είναι αναγκαίες μεγάλες ποσότητες νερού για την ψύξη τους. Εγκαταστημένες συνήθως στην ενδοχώρα, ώστε να αποφεύγεται η φθορά από θαλάσσια υγρασία, οι ακριβείς τοποθεσίες τους παραμένουν συχνά απόρρητες. Έχουν εντοπιστεί 38 τέτοιες εγκαταστάσεις σε άνυδρες περιοχές, ενώ πρόκειται να ανεγερθούν άλλες 24. Έχουν ήδη χαρτογραφηθεί 632 κέντρα παγκοσμίως, με το 78% αυτών να επεκτείνεται λόγω της αυξημένης ανάγκης για cloud υπηρεσίες και τεχνητή νοημοσύνη.
Η Microsoft αποκάλυψε ότι το 2023, το 42% του νερού που χρησιμοποίησε προήλθε από περιοχές με λειψυδρία, ενώ το αντίστοιχο ποσοστό για τη Google ήταν 15%, ενώ η Amazon δεν έχει δώσει στοιχεία. Ωστόσο όλες οι εταιρείες επεκτείνονται σε ορισμένες από τις πιο ξηρές περιοχές του πλανήτη. Σημειώνεται ότι στην ισπανική Αραγονία, η Amazon χτίζει τρία νέα κέντρα που θα χρησιμοποιούν σχεδόν 756.000 κυβικά μέτρα νερού τον χρόνο — ποσότητα ικανή να αρδεύσει περίπου 230 εκτάρια καλλιεργειών.
Επισημαίνεται ακόμη ότι η συνολική χρήση νερού είναι ακόμη μεγαλύτερη, εάν συνυπολογιστεί το νερό που απαιτείται για παραγωγή ενέργειας. Η Ωρόρα Γκόμεζ από την οργάνωση “Tu Nube Seca Mi Río” προειδοποιεί ότι οι εγκαταστάσεις χρησιμοποιούν υπερβολικούς φυσικούς πόρους, καλώντας σε προσωρινή αναστολή αδειών για νέα κέντρα στην Ισπανία.
Οι εταιρείες, όπως η Amazon, προτάσσουν περιβαλλοντικούς στόχους, υπογραμμίζοντας μάλιστα όπως η συγκεκριμένη ότι επιδιώκει να καταστεί «θετική στο νερό» έως το 2030, δηλώνοντας ότι ήδη αντισταθμίζει το 41% της κατανάλωσης σε μη βιώσιμες περιοχές, παρότι εκφράζονται ισχυρές αμφιβολίες για την ειλικρίνεια των προθέσεων αυτών. Έχει μάλιστα ανακοινώσει ότι θα συνδράμει τους αγρότες στην Αραγονία προκειμένου να μειώσουν την κατανάλωση μέσω εργαλείων τεχνητής νοημοσύνης. Σημειώνει ακόμη ότι όλες οι εγκαταστάσεις δεν απαιτούν συνεχή χρήση νερού για ψύξη, αναγνωρίζοντας προφανώς τη σημασία της εξοικονόμησης υδάτινων πόρων.
Όσο για τις Microsoft και Google φαίνεται να έχουν δεσμευτεί ότι θα γίνουν «θετικές στο νερό» μέχρι το 2030 μέσω εξοικονόμησης και αναπλήρωσης.
Σύμφωνα με έρευνα, ένα από τα νέα κέντρα της Google στην πόλη Μέσα έχει αδειοδοτηθεί για κατανάλωση 5,5 εκατομμυρίων κυβικών μέτρων νερού ετησίως, ποσότητα αντίστοιχη με τις ετήσιες ανάγκες 23.000 κατοίκων. Στις Ηνωμένες Πολιτείες, η Google πρωτοστατεί στην επέκταση σε περιοχές με λειψυδρία, με επτά λειτουργικά κέντρα και έξι υπό κατασκευή, ενώ ισχυρίζεται ότι δεν θα χρησιμοποιήσει όλη την ποσότητα, εφόσον σχεδιάζει να βασιστεί σε σύστημα αερόψυξης.
Το Bloomberg ανέφερε πρόσφατα ότι η Microsoft ακύρωσε ορισμένα σχέδια για νέα κέντρα και σχεδιάζει εγκαταστάσεις «μηδενικού νερού». Παράλληλα, η εταιρεία ετοιμάζεται να επεκτείνει τη χρήση αερόψυξης, χωρίς όμως να παρέχει λεπτομέρειες για την υιοθετηθείσα στρατηγική της.