Έρευνα που διεξήχθη από το Πανεπιστήμιο του Εδιμβούργου σε συνεργασία με Ομοσπονδιακό Πανεπιστήμιο της Πάρα στη Βραζιλία, κατέδειξε ότι το τροπικό δάσος του Αμαζονίου θα καταφέρει να επιβιώσει από τις σοβαρές επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής, να αντεπεξέλθει στην παρατεταμένη ξηρασία, ωστόσο θα υποστεί τις δραματικές επιπτώσεις και ριζικές αλλαγές, μεταξύ των οποίων η απώλεια μεγάλων δέντρων και η αδυναμία δέσμευσης άνθρακα.
Με βάση παλαιότερες μελέτες ο συνδυασμός υψηλών θερμοκρασιών, ξηρασίας και αποψίλωσης θα μπορούσε να οδηγήσει σε υποβάθμιση του καταπράσινου τροπικού δάσους σε ένα αραιότερο δάσος ή ακόμη και σαβάνα. Τα ευρήματα της έρευνας του βρετανικού πανεπιστημίου αποκαλύπτουν βαθύτερες αλλαγές που θα μπορούσε να υποστεί ο Αμαζόνιος.
Πείραμα που πραγματοποιήθηκε στα βορειοανατολικά του Αμαζονίου έδειξε ότι η ξηρασία θα πλήξει ανεπανόρθωτα το δάσος. Συγκεκριμένα, οι ερευνητές τοποθέτησαν διάφανα πάνελ πάνω από το έδαφος για να ανακατευθύνουν περίπου το ήμισυ της βροχόπτωσης σε ένα σύστημα υδρορροών, απομακρύνοντάς την από τα δέντρα.
Δείτε επίσης: Στροφή της Ελλάδας στη διαστημική τεχνολογία με νέες συμμαχίες
Τα περισσότερα από τα μεγαλύτερα δέντρα της περιοχής πέθαναν κατά τη διάρκεια των πρώτων 15 ετών του πειράματος. Για τα επτά χρόνια μετά τις μεγάλες αρχικές απώλειες βιομάζας, η διαθεσιμότητα νερού αυξήθηκε για τα επιζώντα δέντρα, ενώ τα εναπομείναντα δέντρα έδειξαν ότι δεν υπέφεραν πλέον περισσότερο από την ξηρασία από εκείνα που δεν υπέστησαν ξηρασία. Η περιοχή έχασε περισσότερο από το 1/3 της συνολικής βιομάζας της – κορμοί, κλαδιά, μίσχοι και ρίζες, όπου αποθηκεύεται ο άνθρακας.
Μία εκτεταμένη απώλεια σε όλη την περιοχή θα απελευθέρωνε τεράστιες ποσότητες άνθρακα και θα μείωνε σημαντικά την ικανότητα του δάσους να λειτουργεί ως δεξαμενή εκπομπών. Οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι, ενώ η περιοχή έχει λιγότερη ξυλώδη βιομάζα από τα κανονικά τροπικά δάση στον Αμαζόνιο, εξακολουθεί να έχει περισσότερη συγκριτικά με άλλα ξηρά δάση και σαβάνες, πράγμα που υποδηλώνει ότι το δάσος έχει μακροπρόθεσμη ανθεκτικότητα σε ξηρότερες ακόμη συνθήκες, λόγω της κλιματικής αλλαγής, αλλά με βαρύ τίμημα.
Ο επικεφαλής της μελέτης που δημοσιεύθηκε στο περιοδικό Nature Ecology and Evolution, Πάμπλο Σάντσες Μαρτίνεθ, του Τμήματος Γεωεπιστημών του Πανεπιστημίου του Εδιμβούργου σημειώνει: «Τα ευρήματα υποδηλώνουν ότι ενώ ορισμένα τροπικά δάση μπορεί να είναι σε θέση να επιβιώσουν από παρατεταμένη ξηρασία που προκαλείται από την κλιματική αλλαγή, η ικανότητά τους να λειτουργούν τόσο ως ζωτικής σημασίας αποθήκη άνθρακα όσο και ως δεξαμενή άνθρακα θα μπορούσε να μειωθεί σημαντικά».
Ο καθηγητής Πάτρικ Μέιρ, του ίδιου πανεπιστημίου, δηλώνει ταυτόχρονα ότι: «Οι οικολογικές αντιδράσεις στο κλίμα μπορούν να έχουν πολύ μεγάλες επιπτώσεις στο περιβάλλον μας, σε τοπικό και παγκόσμιο επίπεδο. Δεν μπορούμε να τις κατανοήσουμε και να τις προβλέψουμε χωρίς μακροπρόθεσμη συνεργατική έρευνα αυτού του είδους».