Τις θεραπευτικές ιδιότητες του νερού ανακάλυψαν στην αρχαία Ελλάδα και Αίγυπτο, καθώς και στην Άπω Ανατολή. Τα λουτρά και τις φυσικές ιαματικές πηγές αποτελούσαν κέντρα ευεξίας και ομορφιάς, αλλά και εξαγνισμού της ψυχής και του σώματος. Στην αρχαία Ρώμη μάλιστα πίστευαν ότι την υγεία διασφαλίζει το νερό, και έτσι δημιούργησαν τις θέρμες, όπου οι πολίτες όχι μόνο αναζητούσαν χαλάρωση και ανακούφιση από διάφορες παθήσεις, αλλά ανακάλυπταν χώρους κοινωνικοποίησή τους και αναζωογόνησης του πνεύματος.
Η χρήση φυσικών πηγών νερού διευρύνθηκε και κατέληξε στη δημιουργία σπουδαίων λουτροπόλεων στην Ευρώπη, με εντυπωσιακές εγκαταστάσεις, κήπους και θεραπευτικές πρακτικές. Ως ένα μοναδικό πολιτιστικό φαινόμενο, 11 λουτροπόλεις σε επτά ευρωπαϊκές χώρες, ιστορικά σύμβολα υγείας, αρμονίας και πολυτέλειας, εντάχθηκαν στον κατάλογο της UNESCO και συμμετέχουν στο πρόγραμμα Preserving Legacies της National Geographic Society σε μία προσπάθεια να προστατευτούν από κινδύνους που συνδέονται με την κλιματική αλλαγή: το Μπάντεν στην Αυστρία με το SPA («Sanitas Per Aquam»), των Αυτοκρατόρων, το Σπα στο Βέλγιο με το Καφέ της Ευρώπης, η Φραντίσκοβι Λάζνιε με το Ευρωπαϊκό μοντέλο SPA και η Κάρλοβι Βάρι με το Ευρωπαϊκό υπαίθριο σαλόνι στην Τσεχία, η Βισύ με τη Βασίλισσα των λουτροπόλεων στη Γαλλία, το Μπατ Εμς με το Αυτοκρατορικό SPA, το Μπατ Κίσινγκεν με το Μεταξύ κλασικισμού και νεωτερισμού στη Γερμανία, το Μπάντεν-Μπάντεν με τη Θερινή πρωτεύουσα της Ευρώπης στη Γερμανία, τη Μοντεκατίνι Τέρμε με τον Κήπο SPA της Ευρώπης και το Μπαθ με τη Γεωργιανή Λουτρόπολη στη Μεγάλη Βρετανία.
Σημειώνεται ότι η λουτρόπολη Σπα στο Βέλγιο με τις πηγές της που αναβλύζουν σε διάφορα σημεία αντιμετωπίζει σήμερα τις σοβαρές επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής, κυρίως τον κίνδυνο πλημμύρας από σφοδρές βροχοπτώσεις και την άνοδο της στάθμης των υπόγειων υδάτων που απειλεί το παραδοσιακό σύστημα διαχείρισης πηγών. Με το Preserving Legacies, η βελγική λουτρόπολη επιδιώκει να αναπτύξει στρατηγικές προσαρμογής που ενσωματώνουν την παραδοσιακή γνώση και τη σύγχρονη κλιματική πολιτική, ενισχύοντας την ανθεκτικότητα και την προστασία της πολιτιστικής και φυσικής κληρονομιάς της πόλης.
Δείτε επίσης: Η αλυσίδα εστιατορίων Taco Bell έρχεται στην Ελλάδα μέσα στο καλοκαίρι
Κάτι ανάλογο η Βισύ στη Γαλλία, φημισμένη για τα ιαματικά νερά της και το τοπίο της, καλείται πλέον να αντιμετωπίσει τις πλημμύρες που απειλούν τα ιστορικά λουτρά, ενώ οι ισχυρές καταιγίδες θέτουν σε κίνδυνο την ακεραιότητα των κτιρίων της. Επιπρόσθετα, η απώλεια δέντρων και οι αλλαγές στο περιβάλλον δίπλα στο ποτάμι, επιδρούν αρνητικά στην πολιτιστική και φυσική κληρονομιά της πόλης.
Η υπεύθυνη επικοινωνίας του Preserving Legacies για τις λουτροπόλεις, Ναόμι Ο’Τουλ, μιλώντας στο δίκτυο Euronews υπογραμμίζει: «η άνοδος της θερμοκρασίας, οι πλημμύρες και η ξηρασία μπορεί να επηρεάσουν τα σημεία από όπου αναβλύζουν οι πηγές, καθώς και το ρυθμό ροής του νερού, αλλά δεν υπάρχουν ακόμη αρκετά στοιχεία που να μας βοηθούν να καταλάβουμε ακριβώς πώς».
Η εκτελεστική διευθύντρια του προγράμματος, Βικτώρια Χέρμαν, επισημαίνει σχετικά με την αξία των λουτροπόλεων : «τα μνημεία πολιτιστικής κληρονομιάς δεν μας εμπνέουν μόνο με την ομορφιά τους. Για τις κοινότητες σε όλο τον κόσμο, η κληρονομιά αποτελεί το θεμέλιο της τοπικής οικονομίας μέσω του πολιτιστικού τουρισμού, της χειροτεχνίας και των γεωργικών συστημάτων κληρονομιάς».
Ενώ η Κιάρα Ρονκίνι, γενική γραμματέας για τις ιστορικές λουτροπόλεις, επισημαίνει ότι το Preserving Legacies «θα μας επιτρέψει να ενσωματώσουμε την ανθεκτικότητα στην κλιματική αλλαγή άμεσα στο σχέδιο διαχείρισης της περιουσίας μας για το 2027, διασφαλίζοντας ότι τα εξαιρετικά πολιτιστικά τοπία και οι πηγές ιαματικού νερού προστατεύονται για τις μελλοντικές γενιές».
Το πρόγραμμα αναμφίβολα εστιάζει στην ενίσχυση των τοπικών κοινοτήτων, προκειμένου να αναπτύξουν δεξιότητες, εργαλεία και λύσεις για την προστασία των περιοχών τους. «Εφοδιασμένοι με αυτές τις γνώσεις, οι επικεφαλής καθοδηγούν τις κοινότητές τους μέσω της αξιολόγησης κλιματικών κινδύνων», συνεχίζει η Χέρμαν, «με την κατάρτιση και την επιστημονικά τεκμηριωμένη αξιολόγηση «οι κοινότητες αποκτούν επιτέλους τη δυνατότητα να διαθέτουν πόρους και τεχνική βοήθεια για την εφαρμογή δράσεων προσαρμογής που διασφαλίζουν την κληρονομιά τους και εξασφαλίζουν ένα ανθεκτικό μέλλον».