Η τοξική χημική ουσία Diquat που έχει αντικαταστήσει την ύποπτη για εκδήλωση καρκίνου γλυφοσάτη σε ζιζανιοκτόνα στις Ηνωμένες Πολιτείες, φαίνεται να συνδέεται με μη αναστρέψιμη βλάβη οργάνων του ανθρώπου.
Σύμφωνα με έκθεση ερευνητών του Νοσοκομείου Σουίνινγκ στην επαρχία Σιχουάν στην Κίνα, δημοσιευμένη στο Frontiers in Pharmacology, το Diquat, συγγενική ουσία του Paraquat, ενός ζιζανιοκτόνου 28 φορές πιο τοξικού από τη γλυφοσάτη, έχει απαγορευτεί σε 70 χώρες, παρότι εφαρμόζεται σε οπωρώνες και αμπελώνες, με αυξανόμενη διαρκώς χρήση.
Συγκεκριμένα το διπυριδυλικό ζιζανιοκτόνο που χρησιμοποιείται ευρέως στη γεωργία και στον έλεγχο ζιζανίων χάρη στην ταχεία δράση του και την αποτελεσματικότητά του, είναι ανθεκτικό στο περιβάλλον και διαλύεται στο νερό, εγείροντας ανησυχία για τις επιπτώσεις στο περιβάλλον και τον άνθρωπο.
Σύμφωνα με το πόρισμα της έκθεσης «Η υψηλή διαλυτότητά του στο νερό και η σταθερότητά του σε όξινα και ουδέτερα περιβάλλοντα συμβάλλουν στα επίμονα περιβαλλοντικά του υπολείμματα». Παρότι το Diquat εμφανίζει χαμηλότερη οξεία τοξικότητα σε σύγκριση με το ζιζανιοκτόνο Paraquat, φαίνεται να αποτελεί σημαντική απειλή για τα οικοσυστήματα, εξαιτίας ακριβώς αυτής της δυνατότητάς του για βιοσυσσώρευση και μακροχρόνια παραμονή στο έδαφος και τα υδάτινα σώματα.
Δείτε επίσης: Top 5 Σταθμοί στην Ιατρική Επιστήμη: Επαναστατικές Ανακαλύψεις στην Ιστορία της Υγείας
Το Diquat εισέρχεται επιπλέον στο σώμα μέσω του πεπτικού συστήματος. Ο βασικός μηχανισμός της τοξικότητάς του παραπέμπει στο οξειδωτικό στρες που προκαλείται από τα αντιδραστικά είδη οξυγόνου, το οποίο όχι μόνο βλάπτει τη λειτουργία του εντερικού φραγμού, αλλά επιδεινώνει τη φλεγμονή, διαταράσσοντας την ισορροπία του εντερικού μικροβιώματος και την κανονική παραγωγή μεταβολικών προϊόντων
Οι ερευνητές επισημαίνουν: «Κύριος στόχος της τοξικότητας της ουσίας είναι το έντερο, καθώς μέσω της κατάποσης επιτρέπεται να βλάψει άμεσα τα εντερικά επιθηλιακά κύτταρα, να διαταράξει τις στενές συνδέσεις, να προκαλέσει φλεγμονώδεις αποκρίσεις». Ενώ μπορεί να επηρεάσει τους νεφρούς και υπάρχουν ενδείξεις για βλάβες σε πνεύμονες και νευρικό σύστημα.
Σημειώνεται ότι η Ευρωπαϊκή Ένωση είχε απαγορεύσει την χρήση του το 2018 εξαιτίας του «υψηλού κινδύνου» για τους εργαζόμενους και τους πολίτες. Στη Βραζιλία, όπως, όπου παραμένει δημοφιλές και τα προστατευτικά μέτρα που λαμβάνουν οι αγρότες είναι ελάχιστα, υπάρχουν πολλές αναφορές για δηλητηριάσεις. Στις ΗΠΑ, όπου εξακολουθούν να χρησιμοποιούνται το Diquat και το Paraquat, καταγράφονται ασθένειες που συνδέονται με τις ουσίες.
Ωστόσο, οι επιστήμονες επισημαίνουν ότι οι περισσότερες μελέτες βασίστηκαν σε δεδομένα τρωκτικών, χωρίς να υπάρχουν έρευνες σε ανθρώπους που να επιβεβαιώνουν τα ευρήματα, ζητώντας μάλιστα να μελετηθούν ενδελεχώς πληθυσμιακές ομάδες που εκτίθενται στην ουσία, υπαγορευόμενες από στοχευμένες στρατηγικές που εστιάζουν στο έντερο και βελτιωμένα υπολογιστικά μοντέλα για την ει δυνατόν καλύτερη κατανόηση των επιπτώσεων.
Οι ειδικοί ερευνητές τονίζουν με επιφύλαξη :«[Η σε βάθος] διερεύνηση των τοξικολογικών μηχανισμών του παραμένει απαραίτητη για την οικολογική αποκατάσταση σε μολυσμένες περιοχές, την κλινική διαχείριση περιπτώσεων δηλητηρίασης και την αξιολόγηση της τοξικότητας των δομικά συγγενών ζιζανιοκτόνων.»